Podręcznik użytkownika NVDA

Spis treści

• 1. Wprowadzenie
  • 1.1. Cechy ogólne
  • 1.2. Wersje językowe
  • 1.3. Obsługa syntezatora mowy
  • 1.4. Obsługa brajla
  • 1.5. Licencja i prawa autorskie
• 2. Wymagania systemowe
• 3. Pobieranie i instalacja NVDA
  • 3.1. Ograniczenia kopii przenośnej i tymczasowej
  • 3.2. Instalacja NVDA
    • 3.2.1. Ostrzeżenie o niezgodnych dodatkach
    • 3.2.2. Używaj NVDA podczas logowania
    • 3.2.3. Utwórz skrót na pulpicie (Ctrl+Alt+d)
    • 3.2.4. Skopiuj konfigurację przenośną do konta aktualnego użytkownika
  • 3.3. Tworzenie kopii przenośnej
• 4. Pierwsze kroki w NVDA
  • 4.1. Uruchomienie NVDA
    • 4.1.1. Okno powitalne
    • 4.1.2. Statystyki diagnostyczne
  • 4.2. Polecenia klawiszowe w NVDA
    • 4.2.1. Klawisz komend NVDA
    • 4.2.2. Układy klawiatury
  • 4.3. Gesty dotykowe
    • 4.3.1. Eksploracja ekranu
    • 4.3.2. Gesty dotykowe
    • 4.3.3. Tryby dotyku
    • 4.3.4. Klawiatura ekranowa
  • 4.4. Tryb pomocy
  • 4.5. Menu NVDA
  • 4.6. Podstawowe polecenia NVDA
  • 4.7. Odczyt informacji systemowych
• 5. Nawigacja z NVDA
  • 5.1. Obiekty
  • 5.2. Nawigacja fokusem
  • 5.3. Nawigacja kursorem systemowym
  • 5.4. Nawigacja w hierarchii obiektów
  • 5.5. Przegląd tekstu w aktualnym obiekcie
  • 5.6. Tryby przeglądania
    • 5.6.1. Przeglądanie obiektu
    • 5.6.2. Przeglądanie dokumentu
    • 5.6.3. Przeglądanie ekranu
  • 5.7. Nawigacja myszą
• 6. Tryb czytania
  • 6.1. Nawigacja pojedynczymi literami
  • 6.2. Lista elementów
  • 6.3. Wyszukiwanie tekstu
  • 6.4. Obiekty zagnieżdżone
• 7. Odczyt treści matematycznej
  • 7.1. Nawigacja interaktywna
• 8. Brajl
  • 8.1. Brajlowskie skróty typu i stanu kontrolki oraz punktów orientacyjnych
  • 8.2. Wprowadzanie brajla
• 9. Widoczność
  • 9.1. Podświetlacz fokusu
  • 9.2. Kurtyna
• 10. Rozpoznawanie treści
  • 10.1. OCR w Windows 10
• 11. Funkcje specyficzne dla aplikacji
  • 11.1. Microsoft Word
    • 11.1.1. Automatyczny odczyt nagłówków kolumn i wierszy
    • 11.1.2. Tryb czytania w Microsoft Word
    • 11.1.3. Zgłaszanie komentarzy
  • 11.2. Microsoft Excel
    • 11.2.1. Automatyczny odczyt nagłówków kolumn i wierszy
    • 11.2.2. Lista elementów
    • 11.2.3. Odczytywanie uwag
    • 11.2.4. Odczyt zablokowanych komórek
    • 11.2.5. Pola formularzy
  • 11.3. Microsoft PowerPoint
  • 11.4. foobar2000
  • 11.5. Miranda IM
  • 11.6. Poedit
  • 11.7. Kindle dla PC
    • 11.7.1. Zaznaczanie tekstu
    • 11.7.2. Notatki użytkownika
  • 11.8. Azardi
  • 11.9. Konsola systemu Windows
• 12. Konfigurowanie NVDA
  • 12.1. Preferencje NVDA
    • 12.1.1. Ogólne (NVDA+Ctrl+G)
    • 12.1.2. Ustawienia mowy (NVDA+control+v)
    • 12.1.3. Wybór syntezatora (NVDA+control+s)
    • 12.1.4. Szybka zmiana ustawień syntezatora
    • 12.1.5. Brajl
    • 12.1.6. Wybór monitora brajlowskiego (NVDA+control+a)
    • 12.1.7. Ustawienia widoczności
    • 12.1.8. Klawiatura (NVDA+Ctrl+K)
    • 12.1.9. Mysz (NVDA+Ctrl+M)
    • 12.1.10. Interakcja dotykowa
    • 12.1.11. Kursor przeglądu
    • 12.1.12. Prezentacja obiektów (NVDA+Ctrl+O)
    • 12.1.13. Układ wprowadzania
    • 12.1.14. Tryb czytania (NVDA+Ctrl+B)
    • 12.1.15. Formatowanie dokumentów (NVDA+Ctrl+D)
    • 12.1.16. Ustawienia Windows 10 OCR
    • 12.1.17. Ustawienia zaawansowane
  • 12.2. Różne ustawienia
    • 12.2.1. Słowniki wymowy
    • 12.2.2. Wymowa znaków i symboli
    • 12.2.3. Zdarzenia wejścia
  • 12.3. Zapisywanie i przywracanie ustawień
  • 12.4. Profile konfiguracji
    • 12.4.1. Podstawowe zarządzanie
    • 12.4.2. Tworzenie profilu
    • 12.4.3. Ręczna aktywacja
    • 12.4.4. Wyzwalacze
    • 12.4.5. Edycja profilu
    • 12.4.6. Tymczasowe wyłączenie wyzwalaczy
    • 12.4.7. Aktywacja profilu przy użyciu zdarzeń wejścia
  • 12.5. Lokalizacja plików konfiguracyjnych
• 13. Dodatkowe narzędzia
  • 13.1. Podgląd logu
  • 13.2. Podgląd mowy
  • 13.3. Podgląd brajla
  • 13.4. Konsola Pythona
  • 13.5. Manager wtyczek
    • 13.5.1. Manager niezgodnych dodatków
  • 13.6. Utwórz kopię przenośną
  • 13.7. uruchom narzędzie do naprawy błędów rejestracji COM...
  • 13.8. przeładuj wtyczki
• 14. Obsługiwane syntezatory mowy
  • 14.1. eSpeak NG
  • 14.2. Microsoft Speech API version 4 (SAPI 4)
  • 14.3. Microsoft Speech API version 5 (SAPI 5)
  • 14.4. Microsoft Speech Platform
  • 14.5. Głosy Windows OneCore
• 15. Obsługiwane monitory brajlowskie
  • 15.1. Linijki automatycznie wykrywane w tle
  • 15.2. Freedom Scientific Focus/PAC Mate Series
  • 15.3. Optelec ALVA serie 6 / konwerter protokołu
  • 15.4. Monitory Handy Tech
  • 15.5. MDV Lilli
  • 15.6. Monitory brajlowskie Baum/Humanware/APH/Orbit
  • 15.7. hedo ProfiLine USB
  • 15.8. hedo MobilLine USB
  • 15.9. HumanWare Brailliant BI/B Series/ BrailleNote Touch
    • 15.9.1. Przypisania klawiszy dla wszystkich modeli
    • 15.9.2. Przypisania klawiszy dla Brailliant BI 32, BI 40 and B 80
    • 15.9.3. Przypisania klawiszowe dla Brailliant BI 14
  • 15.10. HIMS Braille Sense/Braille EDGE/Smart Beetle/Sync Braille
  • 15.11. Monitory brajlowskie Seika
  • 15.12. Nowsze modele Papenmeier BRAILLEX
  • 15.13. Starsze modele Papenmeier Braille BRAILLEX
  • 15.14. HumanWare BrailleNote
  • 15.15. EcoBraille
  • 15.16. SuperBraille
  • 15.17. Eurobraille Esys/Esytime/Iris displays
  • 15.18. Monitory brajlowskie Nattiq nBraille
  • 15.19. BRLTTY
• 16. Dla zaawansowanych
  • 16.1. Parametry linii komend
  • 16.2. Parametry systemu
• 17. Dodatkowe informacje

1. Wprowadzenie

Witaj w NVDA!

NonVisual Desktop Access (NVDA) to darmowy i wolny czytnik ekranu dla systemu operacyjnego Microsoft Windows. Odczytując zawartość ekranu mową syntetyczną lub prezentując ją na monitorze brajlowskim, program pozwala osobom niewidomym i niedowidzącym korzystać z komputera bez ponoszenia większych kosztów niż osoby widzące. NVDA rozwijany jest przez organizację NV Access oraz społeczność użytkowników.

1.1. Cechy ogólne

NVDA pozwala osobom niewidomym korzystać z systemu operacyjnego MS Windows, a także dużej liczby rozmaitych programów działających pod kontrolą tego systemu.

Najważniejsze właściwości NVDA to:

• wsparcie popularnych aplikacji takich jak przeglądarki internetowe, klienty poczty, komunikatory internetowe, pakiety biurowe,
• wbudowany syntezator mowy obsługujący ponad 80 języków,
• ogłaszanie formatowania tekstu, jeśli jest dostępne, takiego jak nazwa i rozmiar czcionki, styl oraz błędy ortograficzne,
• automatyczne ogłaszanie tekstu znajdującego się pod myszką oraz opcjonalna dźwiękowa sygnalizacja jej pozycji,
• wsparcie dla wielu monitorów Brajlowskich uwzględniające możliwość automatycznego wykrywania wielu z nich, oraz wprowadzania tekstu na monitorach z klawiaturą brajlowską,
• możliwość uruchamiania z pamięci USB lub innych nośników przenośnych bez konieczności instalacji,
• łatwy w użyciu udźwiękowiony instalator,
• tłumaczenie na 54 języki,
• wsparcie dla współczesnych systemów operacyjnych Windows, zarówno 32, jak i 64 bitowych,
• możliwość dostępu do ekranu logowania w systemie oraz innych zabezpieczonych ekranów,
• oznajmianie kontrolek i tekstu podczas używania gestów dotykowych
• wsparcie dla ogólnych interfejsów dostępności takich jak Microsoft Active Accessibility, Java Access Bridge, IAccessible2 i UI Automation
• wsparcie dla wiersza poleceń systemu Windows i aplikacji konsolowych.
• możliwosć podświetlania fokusu systemowego

1.2. Wersje językowe

Ważne jest, by ludzie z całego świata, bez względu na ojczysty język, mogli mieć równy dostęp do technologii. Poza angielskim, NVDA został przetłumaczony na 54 języki, w tym: afrykanerski, albański, amharski, arabski, aragoński, birmański, bułgarski, chiński tradycyjny i uproszczony, chorwacki, czeski, duński, farsi, fiński, francuski, galicyjski, grecki, gruziński, hebrajski, hindi, hiszpański (Kolumbia i Hiszpania), holenderski, irlandzki, islandzki, japoński, kannada, kataloński, kirgiski, koreański, litewski, macedoński, mandaryński, mongolski, nepalski, niemiecki (Niemcy i Szwajcaria), norweski, pendżabski, polski, portugalski (Brazylia i Portugalia), rosyjski, rumuński, serbski, słowacki, słoweński, szwedzki, tajski, tamilski, turecki, ukraiński, węgierski, wietnamski i włoski.

1.3. Obsługa syntezatora mowy

NVDA oferuje wiele wersji językowych interfejsu i daje możliwość odczytywania treści w każdym języku wspieranym przez zainstalowany w systemie syntezator mowy.

Podstawowym, dołączonym do programu, syntezatorem mowy jest darmowy wielojęzyczny syntezator eSpeak NG, który jest wolnym oprogramowaniem.

Informacje o innych syntezatorach mowy, które obsługuje NVDA można znaleźć w rozdziale Obsługiwane syntezatory mowy.

1.4. Obsługa brajla

Użytkownicy, którzy posiadają monitor brajlowski, mogą za pomocą NVDA odczytywać w brajlu informacje z ekranu. Obsługiwane jest również wprowadzanie brajla z klawiatury brajlowskiej przy pomocy skrótów brajlowskich lub w formie nieskróconej. Ponadto, NVDA domyślnie automatycznie wykrywa wiele linijek brajlowskich. Zobacz więcej informacji na temat obsługiwanych monitorów brajlowskich w rozdziale Obsługiwane monitory brajlowskie.

NVDA obsługuje kody brajla dla wielu języków, w tym brajl zwykły, skróty brajlowskie i brajl komputerowy.

1.5. Licencja i prawa autorskie

NVDA copyright 2006-2020 autorzy NVDA.

NVDA jest dostępny pod licencją GNU General Public License (wersja 2) z dwoma specjalnymi wyjątkami. Wyjątki są zawarte w dokumencie licency w rozdziałach "Non-GPL Components in Plugins and Drivers" i "Microsoft Distributable Code". Notatka tłumacza: nazwy rozdziałów pozostały nieprzetłumaczone z powodu cytowania oryginalnego dokumentu. NVDA także zawiera i używa komponentów które są objęte różnymi innymi bezpłatnymi i otwartoźródłowymi licencjami. Możesz za darmo udostępniać ten program i dowolnie zmieniać go, pod warunkiem, że dołączysz do niego tę licencję oraz udostępnisz pełny kod źródłowy każdemu zainteresowanemu. Dotyczy to zarówno oryginalnej wersji programu, jak i jego zmienionych kopii, a także każdego innego oprogramowania, które korzysta z kodu zaczerpniętego z tego programu.

Dokładne brzmienie licencji znajdziesz online: Pełna treść licencji. Dla szczegułowych informacji dotyczących wyjątków, skonsultuj się z dokumentem dostępnym w meni NVDA w podmeni "pomoc".

2. Wymagania systemowe

• Systemy operacyjne: wsparcie wszystkich 32-bitowych i 64-bitowych wersji systemu Windows 7, Windows 8, Windows 8.1 i Windows 10 (w tym systemów operacyjnych dla serwerów od Windows Server 2008 R2).
  • Dla Windows 7, NVDA wymaga Service Pack 1 lub wyższego.
  • Dla Windows Server 2008 R2, NVDA wymaga Service Pack 1 lub wyższego.
• Conajmniej 150 MB wolnej przestrzeni dyskowej.

3. Pobieranie i instalacja NVDA

Program NVDA można pobrać ze strony internetowej NV Access.

Przejdź na stronie do sekcji "Download", gdzie znajduje się link do najnowszej wersji programu. Możesz udać się także na polską stronę społeczności NVDA pod adresem www.nvda.pl

Uruchomienie pobranego pliku spowoduje start tymczasowej kopii programu. Na tym etapie możesz zdecydować, czy chcesz zainstalować program na dysku, utworzyć jego kopię przenośną i umieścić ją np. w pamięci flash, czy kontynuować użycie wersji tymczasowej.

Jeśli na aktualnym komputerze planujesz zawsze używać NVDA, prawdopodobnie najlepszym wyjściem będzie instalacja programu w systemie. Zainstalowana wersja umożliwia dostęp do funkcjonalności nieobecnych w kopii tymczasowej, takich jak start wraz z systemem, dostęp do UAC i ekranów logowania. Po instalacji na twoim pulpicie i w menu Start zostaną także utworzone skróty umożliwiające szybkie uruchomienie screenreadera. Przy pomocy zainstalowanej wersji możesz również utworzyć przenośną kopię programu w dowolnym momencie.

Jeśli chcesz nosić NVDA ze sobą na pendrive lub innym zapisywalnym nośniku, wybierz utworzenie kopii przenośnej. Kopia przenośna umożliwia również instalację NVDA na dowolnym komputerze w późniejszym czasie. Jeżeli jednak chcesz skopiować NVDA na nośnik tylko do odczytu, taki jak płyta CD, powinieneś skopiować sam pakiet instalacyjny. Uruchomienie wersji przenośnej z nośnika tylko do odczytu nie jest w tym momencie obsługiwane.

Kontynuowanie używania wersji tymczasowej może być przydatne do przedstawienia innej osobie możliwości programu. Uruchamianie pliku instalacyjnego za każdym razem może jednak zabierać mnóstwo czasu.

3.1. Ograniczenia kopii przenośnej i tymczasowej

Poza brakiem możliwości automatycznego startu po zalogowaniu do systemu, przenośna i tymczasowa kopia NVDA posiadają następujące ograniczenia:

• Brak obsługi aplikacji uruchomionych z prawami administratora, chyba że NVDA również został uruchomiony z takimi uprawnieniami (niezalecane).
• Brak odczytu ekranu kontroli konta użytkownika, podczas uruchamiania programu z uprawnieniami administratora.
• Windows 8 i nowsze: brak obsługi ekranu dotykowego.
• Windows 8 i nowsze: brak trybu czytania i wypowiadania wpisywanych znaków w aplikacjach Windows Store.
• Windows 8 i nowsze: przyciszanie dźwięku nie jest obsługiwane.

3.2. Instalacja NVDA

Jeśli chcesz zainstalować NVDA bezpośrednio po uruchomieniu pobranego pakietu, naciśnij po prostu przycisk "zainstaluj NVDA". Jeśli okno pakietu zostało zamknięte albo uruchamiasz NVDA z wersji przenośnej, kliknij polecenie Zainstaluj NVDA, dostępne w menu narzędzia w menu programu.

Okno dialogowe, które się pojawi, wyświetli pytanie o to, czy na pewno chcesz zainstalować program, oraz będzie zawierać informację, czy ta instalacja zaktualizuje istniejącą kopię NVDA. Naciśnięcie przycisku "kontynuuj" spowoduje uruchomienie procedury instalacji. Na tym etapie jest do wyboru kilka opcji opisanych poniżej. Po pomyślnej instalacji wyświetlony zostanie odpowiedni komunikat. Po wciśnięciu przycisku OK, nastąpi uruchomienie zainstalowanej właśnie kopii programu.

3.2.1. Ostrzeżenie o niezgodnych dodatkach

Jeśli masz zainstalowane jakieś dodatki, może pojawić się informacja o wyłączeniu niekompatybilnych dodatków. Zanim możliwe będzie naciśnięcie przycisku Kontynuuj, należy zaznaczyć pole wyboru potwierdzające przeczytanie informacji o wyłączeniu tych dodatków. Pojawi się również przycisk umożliwiający przegląd dodatków, które zostaną wyłączone. Aby uzyskać więcej informacji, zajrzyj do rozdziału o niezgodnych dodatkach.

3.2.2. Używaj NVDA podczas logowania

Ta opcja pozwala określić, czy NVDA ma uruchamiać się na ekranie logowania do systemu Windows, zanim jeszcze wprowadzono hasło. Dotyczy to również ekranów bezpiecznego pulpitu oraz kontroli konta użytkownika. Opcja domyślnie jest włączona dla nowych instalacji.

3.2.3. Utwórz skrót na pulpicie (Ctrl+Alt+d)

Ta opcja pozwala określić, czy NVDA ma utworzyć na pulpicie skrót uruchamiający program. Jeśli tak, to ze skrótem powiązany zostanie klawisz skrótu Ctrl+Alt+D.

3.2.4. Skopiuj konfigurację przenośną do konta aktualnego użytkownika

Ta opcja pozwala określić, czy NVDA powinien skopiować aktualnie używaną konfigurację jako ustawienia aktualnie zalogowanego użytkownika dla wykonywanej instalacji. Nie spowoduje to skopiowania konfiguracji dla innych użytkowników systemu ani konfiguracji używanej na ekranie logowania i innych bezpiecznych ekranach. Ta opcja jest dostępna tylko podczas instalacji z kopii przenośnej, nie pojawi się przy instalacji z pobranego pakietu.

3.3. Tworzenie kopii przenośnej

Jeśli chcesz utworzyć kopię przenośną programu bezpośrednio z pobranego pakietu, naciśnij przycisk "Utwórz kopię przenośną". Jeśli okno pakietu zostało zamknięte lub korzystasz z już zainstalowanej wersji, wybierz polecenie utwórz kopię przenośną w menu narzędzia w menu NVDA.

Pojawi się okno pozwalające wybrać katalog w którym wersja przenośna ma zostać umieszczona. Może to być dowolna lokalizacja na dysku twardym lub na dysku zewnętrznym, pamięci przenośnej itd. Można tu również określić, czy program ma skopiować aktualnie używaną konfigurację zalogowanego użytkownika jako konfigurację tworzonej kopii przenośnej. Ta opcja będzie dostępna tylko, gdy tworzona jest kopia przenośna z wersji zainstalowanej, nie pojawi się przy generowaniu kopii przenośnej z pobranego pakietu. Wciśnięcie przycisku "Kontynuuj" utworzy wersję przenośną w podanej lokalizacji. Po zakończeniu tworzenia kopii przenośnej, pojawi się informacja o sukcesie operacji. Naciśnij "OK" aby zamknąć tę informację.

4. Pierwsze kroki w NVDA

4.1. Uruchomienie NVDA

W celu uruchomienia programu zainstalowanego za pomocą instalatora wybierz NVDA z menu Programy w Menu Start lub użyj skrótu Ctrl+Alt+D. Możesz również wpisać NVDA w oknie Uruchom w menu Start i nacisnąć klawisz Enter, a program zostanie uruchomiony. Jeżeli NVDA było uruchomione, to zostanie automatycznie zrestartowane. Możesz również przekazać pewne argumenty wiersza poleceń które pozwalają między innymi zamknąć NVDA (-q), wyłączyć dodatki (--disable-addons), ITD.

Dla zainstalowanych kopii, NVDA domyślnie przechowuje konfigurację w podfolderze roaming folderu dane aplikacji aktualnego użytkownika (np. "C:\Users\<uzytkownik>\AppData\Roaming"). Można to zmienić w taki sposób, że NVDA wczyta konfigurację z lokalnego folderu danych aplikacji. Więcej w rozdziale o Parametrach systemu.

Aby uruchomić wersję przenośną NVDA, przejdź do katalogu, w którym zostały wypakowane pliki, zaznacz plik "nvda.exe" i naciśnij klawisz Enter lub dwukrotnie kliknij na nim lewym przyciskiem myszy. Jeżeli NVDA było uruchomione to zostanie ono zamknięte przed uruchomieniem wersji przenośnej.

Po uruchomieniu NVDA usłyszysz coraz wyższe dźwięki wskazujące, że program się ładuje. Czas uruchamiania zależy od tego, jak szybki jest twój komputer, oraz od prędkości nośnika, jeśli NVDA jest uruchamiane z USB lub innego wolniejszego medium. Jeśli uruchamianie NVDA trwa długo, zostanie wygenerowany komunikat: "Ładowanie NVDA, Proszę czekać..."

Jeśli podczas uruchamiania programu nie usłyszałeś/aś powyższych komunikatów, ale dźwięk oznaczający błąd systemu Windows lub dźwięki o coraz niższej wysokości, oznacza to, iż NVDA nie działa prawidłowo i należy zgłosić powstały problem do twórców programu. Więcej informacji o zgłaszaniu problemów znajdziesz na stronie projektu.

4.1.1. Okno powitalne

Przy pierwszym uruchomieniu, NVDA wyświetli ekran powitalny z podstawowymi informacjami o klawiszu NVDA i o menu programu. (Więcej na ten temat znajduje się w sekcjach poniżej.) Okienko zawiera również listę rozwijaną i 3 pola wyboru. Lista rozwijana pozwala wybrać układ klawiatury. Pierwsze pole wyboru pozwala ustalić, czy NVDA będzie używał klawisza CapsLock jako klawisza komend NVDA. Drugie pozwala włączyć automatyczne uruchamianie programu po zalogowaniu do systemu i jest dostępny tylko dla zainstalowanych kopii NVDA. Trzecie pole wyboru określa, czy to okienko dialogowe ma się pojawiać przy każdym uruchomieniu programu.

4.1.2. Statystyki diagnostyczne

Od wersji programu NVDA 2018.3, użytkownik jest pytany czy czytnik ekranu może wysyłać pewne anonimowe dane diagnostyczne swoim twórcom, w celu jego ulepszania w przyszłości. Gdy uruchomisz program poraz pierwszy, zostaniesz zapytany czy chcesz zezwolić fundacji NV Access na zbieranie danych. Możesz przeczytać więcej informacji o zbieranych danych w ustawieniach ogólnych w sekcji im poświęconej. Kiedy wybierzesz jakąś opcję ustawienie zostanie zachowane, a okno dialogowe nigdy więcej się nie pojawi, chyba że dokonasz reinstalacji programu. Jednakże, możliwe jest ręczne włączenie lub wyłączenie tej opcji w ustawieniach ogólnych w sekcji jej poświęconej.

4.2. Polecenia klawiszowe w NVDA

4.2.1. Klawisz komend NVDA

Większość poleceń programu NVDA wymaga naciśnięcia specjalnego klawisza zwanego klawiszem NVDA w połączeniu z innymi klawiszami. Wyjątkiem są polecenia przeglądu tekstu, które przypisane są do pojedynczych klawiszy numerycznych, oraz niektóre inne polecenia.

Można skonfigurować NVDA tak, by klawisz Insert znajdujący się na klawiaturze numerycznej, klawisz Insert znajdujący się w pobliżu klawiszy strzałek, albo klawisz CapsLock - mogły zostać użyte jako specjalny klawisz poleceń NVDA. Domyślnie obydwa klawisze Insert są ustawione jako klawisz poleceń NVDA.

Aby którykolwiek z klawiszy poleceń NVDA wykonał oryginalnie przypisaną mu funkcję (np. dla przełączenia CapsLock, gdy jest on wybrany jako klawisz NVDA), należy nacisnąć ten klawisz dwukrotnie w krótkim odstępie czasu.

4.2.2. Układy klawiatury

NVDA obecnie obsługuje dwa zestawy poleceń (zwane układami klawiatury): układ dla komputerów stacjonarnych i układ dla laptopów. NVDA jest domyślnie skonfigurowany do korzystania z układu dla komputera stacjonarnego, ale można przełączyć się do układu klawiatury laptopa w kategorii klawiatura w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.

Układ dla komputera stacjonarnego sprawia, że intensywnie wykorzystujemy klawiaturę numeryczną (z wyłączonym klawiszem NumLock). Mimo że większość laptopów nie ma fizycznej klawiatury numerycznej, niektóre laptopy mogą emulować ją poprzez przytrzymanie klawisza FN i naciskanie na litery i cyfry z prawej strony klawiatury (7, 8, 9, u, i, o, j, k, l itp.). Jeśli twój laptop nie może tego zrobić albo nie pozwala wyłączyć klawisza NumLock, możesz przełączyć się na układ laptopa.

4.3. Gesty dotykowe

Jeśli korzystasz z NVDA pod kontrolą systemu Windows 8 lub nowszego i posiadasz komputer z ekranem dotykowym, możesz korzystać z gestów dotykowych NVDA. Podczas działania programu NVDA, wszystkie gesty dotykowe są przekazywane do niego, miast do systemu operacyjnego. Oznacza to, że gesty wykonywane normalnie nie będą działać, jeśli włączony jest NVDA. W celu przełączenia obsługi gestów naciśnij NVDA+CTRL+ALT+T. Możesz też przełączyć obsługę gestów #TouchSupportEnable] z odpowiedniej kategorii w ustawieniach programu.

4.3.1. Eksploracja ekranu

Najprostszą rzeczą, którą możesz zrobić z NVDA przy pomocy ekranu dotykowego, jest wypowiedzenie tekstu lub kontrolki w dowolnym punkcie ekranu. Umieść jeden palec na dowolnym miejscu ekranu, by usłyszeć dany obiekt. Przesuwaj palec po ekranie, by usłyszeć inne kontrolki lub tekst pod nim.

4.3.2. Gesty dotykowe

Ilekroć w tym podręczniku zostanie wymieniona komenda klawiaturowa NVDA, zostanie podany gest dotykowy, który jest jej odpowiednikiem. Poniżej wyjaśnienie, jak wykonywać te gesty.

Stuknięcia

Stuknij szybko w ekran jednym lub wieloma palcami.

Jednokrotne stuknięcie pojedynczym palcem jest określane po prostu jako stuknięcie. Pojedyncze stuknięcie dwoma palcami jest określane jako stuknięcie dwoma palcami. I tak dalej.

Jeśli to samo stuknięcie jest wykonane wielokrotnie w krótkich odstępach czasu, NVDA potraktuje je jako gest wielokrotny. Stuknięcie dwukrotne będzie podwójnym stuknięciem. Stuknięcie 3 razy będzie potrójnym stuknięciem. I tak dalej. Te wielokrotne gesty również uwzględniają ilość użytych palców, więc możliwe są gesty takie jak potrójne stuknięcie dwoma palcami, pojedyncze stuknięcie czterema palcami itd.

Machnięcia

Przesuń szybko palcem po ekranie.

Zależnie od kierunku istnieją cztery możliwe machnięcia: machnięcie w lewo, machnięcie w prawo, machnięcie do góry i machnięcie w dół.

Podobnie jak ze stuknięciami - więcej niż jeden palec może być użyty przy wykonywaniu gestu. A zatem możliwe są gesty takie jak machnięcie do góry dwoma palcami albo machnięcie w lewo czterema palcami.

4.3.3. Tryby dotyku

Ponieważ istnieje więcej komend NVDA możliwych do wprowadzenia z klawiatury niż możliwych do wykonania gestów, NVDA oferuje różne tryby dotyku tyczące się innych podzestawów poleceń. Są to tryb obiektowy i tekstowy. Niektóre gesty wypisane w tym dokumencie mogą zatem mieć wymienione w nawiasach tryby użycia. Np. machnięcie w górę (w trybie tekstowym) oznacza, że aby wprowadzić to polecenie, musisz najpierw aktywować tryb tekstowy, a następnie wykonać właściwy gest. Jeśli dana komenda nie posiada opisu trybu, oznacza to, że działa w obu trybach.

Aby przełączać tryby dotyku, wykonaj stuknięcie trzema palcami.

4.3.4. Klawiatura ekranowa

Klawiatura ekranowa jest używana do wprowadzania tekstu i komend z ekranu dotykowego. Gdy fokus znajduje się w polu edycji, możesz przywołać klawiaturę dwukrotnie stukając w ikonę klawiatury ekranowej na dole ekranu. Na tabletach takich jak Microsoft Surface Pro, klawiatura ekranowa jest dostępna zawsze, gdy nie jest podłączona fizyczna klawiatura. Aby wyłączyć klawiaturę ekranową, stuknij dwukrotnie jej ikonę lub wyjdź z pola edycji.

Gdy klawiatura ekranowa jest aktywna, aby zlokalizować jakiś znajdujący się na niej klawisz, przesuń palec do miejsca, gdzie znajduje się ta klawiatura (zwykle na dole ekranu), a następnie przesuwaj palec po klawiaturze. Gdy znajdziesz poszukiwany klawisz, który chcesz nacisnąć, stuknij go dwukrotnie lub unieś palec, zależnie od opcji wybranej w kategorii interakcji dotykowej w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.

4.4. Tryb pomocy

Wiele komend NVDA zostało opisanych w tym dokumencie. Najprostszym sposobem, by samodzielnie je odkrywać, jest aktywacja trybu pomocy.

Aby aktywować tryb pomocy, naciśnij NVDA+1. Aby go wyłączyć - ponownie naciśnij NVDA+1. W trybie pomocy wciśnięcie kombinacji klawiszy lub wykonanie gestu dotykowego spowoduje opisanie, co dana komenda czy gest robi. Rzeczywista komenda nie zostanie wtedy wykonana.

4.5. Menu NVDA

Menu NVDA pozwala na zmianę ustawień, dostęp do pomocy, zachowywanie bieżących ustawień lub przywracanie ustawień wcześniej zapisanych, umożliwia dostęp do dodatkowych narzędzi oraz pozwala wyjść z programu.

Gdy program NVDA jest uruchomiony, wejście do menu odbywać się może przez naciśnięcie NVDA+N albo podwójne stuknięcie dwoma palcami na ekranie dotykowym. Możesz również wejść do menu NVDA przez kliknięcie ikonki w obszarze powiadomień. Kliknij prawym przyciskiem myszy na ikonie NVDA albo przejdź do obszaru powiadomień, naciskając klawisz Windows+B, strzałki kursora, by przejść do ikony NVDA i naciśnij klawisz Aplikacje (w większości klawiatur umieszczony obok prawego klawisza Ctrl), albo użyj kombinacji klawiszy Shift+F10. Spowoduje to rozwinięcie menu. Nawigacja w menu odbywa się za pomocą strzałek, natomiast, aby aktywować wybrany element, naciśnij Enter.

4.6. Podstawowe polecenia NVDA

4.7. Odczyt informacji systemowych

5. Nawigacja z NVDA

NVDA pozwala eksplorować i nawigować w systemie na kilka sposobów, uwzględniających normalną interakcję i przeglądanie.

5.1. Obiekty

Każda aplikacja i sam system operacyjny składa się z wielu obiektów. Obiekt to pojedynczy element, taki jak fragment tekstu, przycisk, pole wyboru, suwak, lista lub pole edycji.

5.2. Nawigacja fokusem

Fokus jest to obiekt, który otrzymuje informację o klawiszach naciskanych na klawiaturze. Jeśli np. wpisujesz tekst do pola edycji, to pole edycji posiada w tej chwili fokus.

Najczęściej używaną metodą nawigacji wśród okien i formularzy w systemie Windows jest nawigacja przy użyciu fokusa. Gdy naciskasz Tab, by przejść od jednej kontrolki do następnej, Shift+Tab by przejść do poprzedniej kontrolki, Alt by dostać się do menu programu czy też Alt+Tab by przełączać się między działającymi aplikacjami, zmienia się połorzenie fokusa. Za każdym razem, gdy wykonujesz te czynności, NVDA będzie informować cię o obiekcie, który aktualnie posiada fokus, podając jego nazwę, typ, zawartość, stan, opis, skrót klawiaturowy i informacje o położeniu. Podczas gdy podświetlacz fokusu jest włączone, pozycja kursora systemowego jest również pokazywana wizualnie.

Przydatne skróty klawiszowe do nawigacji za pomocą fokusa:

5.3. Nawigacja kursorem systemowym

Gdy obiekt, który umożliwia nawigację i/lub edycję tekstu, otrzymuje fokus, możesz przemieszczać się po tekście, używając kursora systemowego, nazywanego także kursorem edycji.

Gdy fokus znajduje się na obiekcie, który posiada kursor systemowy, możesz używać klawiszy strzałek, Page up, Page down, Home, End, etc. do przemieszczania się po tekście. Możesz również zmieniać tekst, jeśli kontrolka umożliwia edycję. NVDA będzie czytał, gdy przemieszczasz się po znakach słowach i liniach, będzie również ogłaszał zmiany w zaznaczeniu tekstu.

NVDA wykorzystuje następujące klawisze poleceń do nawigacji kursorem klawiatury:

Do poruszania się w strukturze tabel służą następujące klawisze poleceń:

5.4. Nawigacja w hierarchii obiektów

Przez większość czasu będziesz pracować z aplikacjami, używając komend przenoszących fokus i kursor systemowy. Czasem jednak możesz chcieć eksplorować aktualną aplikację lub system operacyjny bez przemieszczania fokusa lub kursora. Może się też zdarzyć konieczność pracy z obiektami, do których nie można uzyskać dostępu przy użyciu klawiatury. W takich przypadkach, możesz posłużyć się nawigacją w hierarchii obiektów.

Nawigacja w hierarchii obiektów pozwala ci przemieszczać się pomiędzy pojedynczymi obiektami i uzyskiwać o nich informacje. Gdy przejdziesz do obiektu, NVDA ogłosi go podobnie jak ogłasza fokus. Aby obejrzeć tekst w układzie takim, jak jest on rozmieszczony na ekranie, możesz zamiast tego użyć trybu przeglądania ekranu.

Obiekty w systemie są uporządkowane hierarchicznie. Oznacza to, że pewne obiekty zawierają inne obiekty i musisz wejść do nich, aby obejrzeć zawartość. Dla przykładu: lista zawiera elementy listy, więc musisz wejść do listy, aby uzyskać dostęp do jej elementów. Jeśli znajdujesz się na elemencie listy, przejście do poprzedniego i następnego będzie przemieszczać pomiędzy elementami tej listy. Przejście do obiektu nadrzędnego - spowoduje powrót do obiektu listy. Możesz wówczas przejść poza tę listę, aby obejrzeć inne obiekty. Podobnie: pasek narzędzi zawiera kontrolki, więc musisz wejść do tego paska, aby uzyskać dostęp do znajdujących się wewnątrz niego kontrolek.

Obiekt aktualnie przeglądany, jest nazywany obiektem nawigatora. Gdy dotrzesz do obiektu, możesz przejrzeć jego treść, używając poleceń przeglądania tekstu, gdy znajdujesz się w trybie przeglądania obiektu. Podczas gdy podświetlacz fokusu jest włączone, aktualna pozycja obiektu nawigatora jest również pokazywana wizualnie. Domyślnie obiekt nawigatora podąża za fokusem, ale to zachowanie można włączać i wyłączać.

Uwaga: brajl śledzący objekt nawigatora może być skonfigurowany za pomocą opcji Przywiązanie brajla.

Poniżej znajdują się skróty klawiszowe do nawigacji w hierarchii obiektów:

UWAGA: Aby skróty na klawiaturze numerycznej działały poprawnie, należy wyłączyć klawisz NumLock.

5.5. Przegląd tekstu w aktualnym obiekcie

NVDA pozwala odczytywać treść ekranu, aktualnego dokumentu lub aktualnego obiektu znakami, słowami lub liniami. Funkcja ta jest szczególnie przydatna np. w przypadku aplikacji konsolowych, gdzie nie ma kursora systemowego lub kursor systemowy ma tylko ograniczone możliwości działania. Możesz też użyć jej do przeglądania długiego komunikatu w okienku powiadomienia.

Przesuwając kursor przeglądania, nie zmieniasz położenia kursora systemowego, więc możesz przeglądać tekst, nie gubiąc aktualnej pozycji w edytowanym tekście. Jeśli jednak kursor systemowy zostanie przesunięty, kursor przeglądu domyślnie podąża za nim. To domyślne zachowanie można wyłączyć.

Uwaga: brajl śledzący za kursorem przeglądu może być skonfigurowany za pomocą opcji przywiązanie brajla.

Do przeglądania tekstu są dostępne następujące polecenia:

UWAGA: Aby skróty na klawiaturze numerycznej działały poprawnie, należy wyłączyć klawisz Num Lock.

Aby ułatwić zapamiętanie tych poleceń w układzie klawiatury dla desktopa, zwróć uwagę, że przegląd podstawowych poleceń tekstowych zorganizowany jest w tabeli trzy kolumny na trzy linie od góry do dołu jest wiersz, słowo, znak, oraz od lewej do prawej poprzedni, aktualny i następny. Układ został przedstawiony w tabeli poniżej:

5.6. Tryby przeglądania

Polecenia przeglądania tekstu pozwalają przeglądać treść wewnątrz aktualnego obiektu nawigatora, aktualnego dokumentu lub ekranu, zależnie od wybranego trybu przeglądania. Tryby przeglądania zastępują poziom przeglądu, dawniej używany w NVDA.

Poniższe komendy przełączają między trybami przeglądania:

5.6.1. Przeglądanie obiektu

W trybie przeglądania obiektu, możesz przeglądać tylko treść aktualnego obiektu nawigatora. Dla obiektów typu pole edycji lub innych kontrolek tekstowych będzie to na ogół tylko tekst danej kontrolki. Dla innych obiektów może to być nazwa i/lub wartość.

5.6.2. Przeglądanie dokumentu

Gdy obiekt nawigatora jest w dokumencie prezentowanym w trybie czytania (np. strona www) lub innym złożonym dokumencie (np. dokument Lotus Symphony), możliwe jest przejście do trybu przeglądania dokumentu. Ten tryb pozwala na przeglądanie zawartości całego dokumentu.

Po przejściu z trybu przeglądania obiektu do przeglądania dokumentu, punkt przeglądu jest umieszczony w dokumencie na pozycji obiektu nawigatora. Podczas przechodzenia po dokumencie przy użyciu poleceń przeglądania, obiekt nawigatora automatycznie podąża do aktualnego obiektu w punkcie przeglądania.

Proszę zwrócić uwagę, że NVDA będzie automatycznie przełączał się w tryb przeglądania dokumentu z trybu przeglądania obiektu, gdy przechodzimy między dokumentami udostępnianymi w trybie czytania.

5.6.3. Przeglądanie ekranu

Tryb przeglądania ekranu pozwala oglądać rozmieszczenie tekstu w oknie aplikacji analogiczne do tego, jak jest on rozmieszczony wizualnie. Jest to działanie podobne do przeglądania ekranu lub funkcjonalności myszy dostępnej w wielu innych czytnikach ekranu.

Po przejściu do trybu przeglądania ekranu, punkt przeglądu jest umieszczany na pozycji aktualnego obiektu nawigatora. Podczas przechodzenia po ekranie poleceniami przeglądu, obiekt nawigatora automatycznie podąża do obiektu znajdującego się na pozycji punktu przeglądu.

Uwaga: w niektórych nowszych aplikacjach NVDA może nie widzieć części lub całości tekstu wyświetlanego na ekranie, co jest rezultatem zastosowania w nich nowszych technik rysowania ekranu, których obsługa przez NVDA nie jest możliwa w tym momencie.

5.7. Nawigacja myszą

Gdy poruszasz myszą, NVDA domyślnie odczytuje tekst znajdujący się bezpośrednio pod jej wskaźnikiem. W zależności od typu okna zawierającego tekst odczytany może zostać cały paragraf lub pojedyncza linia.

Możesz także skonfigurować NVDA w taki sposób, aby oprócz odczytywania tekstu program informował również o typie obiektu lub kontrolki, nad którym aktualnie znajduje się wskaźnik myszy, np. listach, przyciskach itp. Może być to użyteczne dla zupełnie niewidomych użytkowników, jako że czasem sam tekst nie wystarcza.

NVDA może za pomocą dźwięków przekazywać położenie myszy na ekranie. Im wyżej na ekranie znajduje się wskaźnik, tym wyższy jest generowany dźwięk. Im dalej z lewej lub prawej strony znajduje się wskaźnik, tym bardziej z lewej lub prawej strony będzie odtwarzany dźwięk (zakładając, że użytkownik posiada stereofoniczne słuchawki lub głośniki).

Wyżej opisane opcje dotyczące nawigacji myszą nie są domyślnie włączone. Możesz skonfigurować je, korzystając z kategorii Ustawienia myszy w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.

Do właściwego korzystania z funkcji oferowanych przez urządzenia wskazujące powinno się używać fizycznej myszy lub touch pada, pomimo tego NVDA posiada kilka funkcji które ułatwiają korzystanie z myszy.

6. Tryb czytania

Złożone dokumenty przeznaczone tylko do odczytywania, na przykład strony internetowe, przedstawiane są w NVDA w trybie czytania. Dotyczy to dokumentów wyświetlanych w następujących aplikacjach:

• Mozilla Firefox
• Microsoft Internet Explorer
• Mozilla Thunderbird
• Wiadomości HTML w programie Microsoft outlook
• Google Chrome
• Microsoft Edge
• Adobe Reader
• Foxit Reader
• Adobe Flash
• książki wspierane w Amazon Kindle dla PC

Tryb czytania jest również opcjonalnie dostępny dla dokumentów w programie Microsoft Word.

W trybie czytania treść dokumentu jest udostępniana w płaskiej reprezentacji, po której można się przemieszczać z użyciem klawiszy kursora tak jak w zwykłych dokumentach tekstowych. Wszystkie polecenia NVDA dotyczące fokusa będą działały w tym trybie; np. czytaj wszystko, odczytaj formatowanie, komendy nawigacji wewnątrz tabel, etc. Podczas gdy podświetlacz fokusu jest włączone, pozycja kursora trybu przeglądania jest również pokazywana wizualnie. Informacja o tym, że tekst jest linkiem, nagłówkiem itd. jest automatycznie anonsowana, gdy się przemieszczasz po dokumencie.

Czasem zachodzi potrzeba interakcji z formularzami znajdującymi się w tych dokumentach. Dla przykładu, będziesz musiał to zrobić dla pól edycji i list, aby możliwe stało się wpisywanie znaków i używanie klawiszy kursora do pracy z kontrolką. Jest to możliwe dzięki trybowi formularza, w którym prawie wszystkie naciskane klawisze są przekazywane do kontrolki. Domyślnie w trybie czytania NVDA będzie automatycznie przechodzić w tryb formularza, gdy przejdziesz klawiszem Tab lub klikniesz kontrolkę, która tego wymaga. Odwrotnie - kliknięcie lub przejście Tabem do kontrolki nie wymagającej trybu formularza, spowoduje przejście do trybu czytania. Możesz również przejść do trybu formularza przy użyciu spacji lub Entera, naciśniętego na kontrolce, która wymaga trybu formularza. Naciśnięcie klawisza Escape spowoduje powrót do trybu czytania. Dodatkowo możesz wymusić tryb formularza, który pozostanie wówczas aktywny do chwili ręcznego wyłączenia.

6.1. Nawigacja pojedynczymi literami

Podczas pracy w trybie czytania można używać pojedynczych liter do przechodzenia pomiędzy kolejnymi elementami określonego typu. Zauważ, że nie wszystkie te komendy są dostępne we wszystkich typach dokumentów.

Naciśnięcie litery przechodzi do następnego elementu odpowiedniego typu, natomiast naciśnięcie litery z klawiszem Shift przechodzi do elementu poprzedniego.

• H: nagłówek
• L: lista
• I: element listy
• T: tabela
• K: link
• N: tekst niebędący linkiem
• F: pole formularza
• U: nieodwiedzony link
• V: odwiedzony link
• E: pole edycji
• B: przycisk
• X: pole wyboru
• C: pole rozwijalne
• R: przycisk radiowy
• Q: blok cytatu
• S: separator
• M: ramka
• G: grafika
• D: punkt orientacyjny
• O: obiekt zagnieżdżony (odtwarzacz audio lub wideo, aplikacja, okno dialogowe etc.)
• Cyfry 1 do 6: nagłówki poziomu odpowiednio od 1 do 6
• A: adnotacja (komentarz, zmiana edytorska, itd.)
• w: błąd pisowni

Aby przejść na początek lub koniec elementów takich jak listy i tabele:

Niektóre aplikacje webowe takie jak Gmail, Twitter czy Facebook, używają pojedynczych liter jako klawiszy skrótu. Jeśli chcesz używać tych skrótów i móc jednocześnie posługiwać się klawiszami strzałek do odczytu treści w trybie czytania, możesz tymczasowo wyłączyć nawigację pojedynczymi literami NVDA. Aby włączyć i wyłączyć nawigację literami dla aktualnego dokumentu, naciśnij NVDA+Shift+Spacja.

6.2. Lista elementów

Lista elementów umożliwia dostęp do listy różnych elementów, znajdujących się w dokumencie, właściwych dla konkretnej aplikacji. Dla przykładu w przeglądarkach www, lista elementów wymienia linki, nagłówki, pola formularzy, przyciski albo punkty orientacyjne. Przyciski radiowe pozwalają przełączać się pomiędzy różnymi typami elementów. Pole edycyjne w oknie dialogowym pozwala na filtrowanie listy, ułatwiając wyszukiwanie danej pozycji na stronie. Możesz użyć przycisków znajdujących się w okienku, aby przejść do wybranego elementu albo go aktywować.

6.3. Wyszukiwanie tekstu

To okno pozwala przeszukiwać bieżący dokument. W polu "Wpisz szukany tekst", można wprowadzić tekst do wyszukania. Pole wyboru "Uwzględniaj wielkość liter" sprawia, że wyszukiwanie będzie rozróżniać wielkość liter. Dla przykładu, po zaznaczeniu tego pola możesz znaleźć "NV Access", ale nie "nv access". Użyj poniższych klawiszy skrótów dla przeprowadzenia wyszukiwania:

6.4. Obiekty zagnieżdżone

Strony mogą zawierać bogate treści, korzystając z technologii takich jak Adobe Flash, Oracle Java i HTML5, mogą również zawierać aplikacje i okna dialogowe. Gdy napotkasz taki element w trybie czytania, NVDA odczyta odpowiednio "obiekt zagnieżdżony", "Aplikacja" albo "Dialog". Możesz przechodzić do nich używając klawiszy szybkiej nawigacji o i shift+o. Naciśnij klawisz Enter na takim obiekcie w celu interakcji z nim. Jeśli obiekt jest dostępny dla NVDA, będziesz mógł przemieszczać się w nim klawiszem Tab i pracować tak, jak w innych aplikacjach. Odpowiednia komenda klawiszowa pozwala na powrót do oryginalnej strony zawierającej aktywowany wcześniej obiekt.

7. Odczyt treści matematycznej

Przy użyciu MathPlayer 4 od Design Science, NVDA może odczytywać i nawigować interaktywnie po wspieranej treści matematycznej. Wymaga to zainstalowania MathPlayer 4 na komputerze. MathPlayer jest bezpłatnie dostępny do pobrania z : https://www.dessci.com/en/products/mathplayer/

NVDA obsługuje następujące rodzaje treści matematycznej:

• MathML w Mozilla Firefox, Microsoft Internet Explorer i Google Chrome.
• Design Science MathType w Microsoft Word and PowerPoint. Aby to działało, musi być zainstalowany mathtype. Wersja próbna jest wystarczająca. Można ją pobrać ze strony https://www.dessci.com/en/products/mathtype/
• MathML w Adobe Reader. Nie jest to jeszcze oficjalny standard, nie istnieje publicznie dostępne oprogramowanie mogące wytwarzać taką treść.
• Matematyka w Kindle dla PC w książkach z dostępną matematyką.

Podczas odczytywania dokumentu, NVDA wypowie każdą obsługiwaną treść matematyczną tam, gdzie się ona znajduje. Jeśli używasz monitora brajlowskiego, zostanie ona również wyświetlona w brajlu.

7.1. Nawigacja interaktywna

Jeśli pracujesz głównie z mową, w większości przypadków zechcesz przeczytać wyrażenie w mniejszych segmentach, zamiast odczytu całości od razu.

W trybie czytania można to osiągnąć przez przejście kursorem do treści matematycznej i naciśnięcie Enter.

Poza trybem czytania:

1. Przesuń punkt przeglądu do treści matematycznej. Domyślnie, punkt przeglądu podąża za kursorem systemowym, więc można użyć kursora systemowego, by przejść do treści.
2. Następnie, aktywuj poniższe polecenie:

W tym momencie możesz używać poleceń programu MathPlayer np. klawiszy strzałek, do eksploracji wyrażenia. Dla przykładu: możesz przechodzić po wyrażeniu strzałkami lewo i prawo, i wejść w głąb fragmentu wyrażenia, np. ułamka, przy użyciu strzałki w dół. Więcej informacji o klawiszach nawigacji, zawiera dokumentacja MathPlayer

Aby powrócić do dokumentu, naciśnij klawisz Esc.

Czasem treść matematyczna może być wyświetlana jako przycisk lub inny typ elementu który po aktywacji może być wyświetlany w dialogu w którym wyświetlone zostają informacje związane z formułą. Aby aktywować przycisk lub element zawierający formułe, naciśnij ctrl+enter.

8. Brajl

Jeśli posiadasz monitor brajlowski, NVDA może wyświetlać informacje w brajlu. Jeśli twój monitor ma klawiaturę brajlowską, możesz wprowadzać brajla skrótami lub w wersji nieskróconej. Brajl może być również wyświetlany za pomocą funkcji podglądu brajla zamiast lub też w konjunkcji z fizycznym monitorem brajlowskim.

Więcej informacji o obsługiwanych monitorach zawiera rozdział Obsługiwane monitory brajlowskie. Ten rozdział zawiera również informacje o linijkach brajlowskich obsługiwanych przez NVDA funkcją automatycznego wykrywania urządzeń brajlowskich. Możesz skonfigurować ustawienia brajlowskie przy użyciu kategorii ustawień brajlaw oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.

8.1. Brajlowskie skróty typu i stanu kontrolki oraz punktów orientacyjnych

Aby zmieścić jak najwięcej informacji na monitorze brajlowskim, zdefiniowano poniższe skróty określające typ i stan kontrolki oraz punkty orientacyjne.

Zdefiniowano także poniższe oznaczenia stanu:

Zdefiniowane zostały poniższe skróty dla punktów orientacyjnych:

8.2. Wprowadzanie brajla

NVDA obsługuje wprowadzanie brajla skrótami lub w wersji nieskróconej przy użyciu klawiatury brajlowskiej. Możesz wybrać tablicę tłumaczenia wprowadzanego brajla na tekst przy użyciu opcji Tablica wejścia w kategorii ustawień brajla w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA.

Jeśli używany jest brajl nieskrócony, tekst jest wstawiany od razu po wprowadzeniu. Jeśli używane są skróty brajlowskie, tekst jest wstawiany po naciśnięciu spacji lub Entera na końcu słowa. Tłumaczenie może uwzględniać tylko wpisywane słowo i nie bierze pod uwagę istniejącego tekstu. Dla przykładu, jeśli używasz kodu brajlowskiego, który rozpoczyna liczby znakiem cyfry i naciśniesz Backspace kasując początek liczby, będziesz musiał wpisać znak cyfry ponownie aby wprowadzić następne cyfry.

Naciśnięcie punktu 7 kasuje ostatni znak lub komórkę brajla. Punkt 8 tłumaczy wprowadzony brajl i naciska klawisz enter. Naciśnięcie punktó 7 + punktu 8 tłumaczy wprowadzony brajl, ale bez dodawania spacji lub naciskania entera.

9. Widoczność

NVDA jest programem tworzonym głównie z myślą o osobach niewidomych które korzystają z komputera przy pomocy mowy lub/i brajla, mimo tego posiada on funkcje umożliwiające zmianę zawartości ekranu. Takie ulepszenia nazywane są przez NVDA "dostawcą ulepszenia widoczności".

Czytnik ekranu posiada kilka takich funkcji. Opis każdej z nich znajduje się poniżej. Dodatkowi dostawcy natomiast mogą być instalowani w sposób taki sam, jak pozostałe dodatki do NVDA.

Ustawienia widoczności mogą być zmienione w kategorii "widoczność" znajdującej się w ustawieniach głównych programu dialog.

9.1. Podświetlacz fokusu

Podświetlacz fokusu może pomódz w identyfikacji pozycji kursora systemowego, aktualnej pozycji nawigatora i pozycji trybu przeglądania.

• Kolorem niebieskim zaznaczana jest pozycja kursora systemowego połączonego z obiektem nawigatora, na przykład jeżeli kursor systemowy podąża za nawigatorem
• Niebieskimi kreskami oznaczana jest pozycja kursora systemowego.
• Kolorem różowym zaznaczany jest obiekt nawigatora.
• Kolor żółty zaś sygnalizuje pozycję wirtualnego kursora przeglądania.

Kiedy podświetlacz fokusu jest włączone w ustawieniach widoczności w oknie głównym programu dialog, możesz zmienić co ma być podświetlane.

9.2. Kurtyna

Jako użytkownik niewidomy, nie zawsze wymagana jest widoczność ekranu. Co więcej, nie zawsze wiadomo czy ktoś nie patrzy przez twoje ramie. Specjalnie na takie sytuacje, NVDA posiada funkcję kurtyny, która powoduje że ekran staje się czarny.

Możesz włączyć funkcję kurtyny w ustawieniach widoczności w oknie głównym NVDA dialog.

10. Rozpoznawanie treści

Jeśli autorzy nie dostarczają informacji pomocnej użytkownikom ekranu do odczytania treści, rozmaite narzędzia mogą zostać użyte dla rozpoznania tekstowej treści z graficznego obrazu. NVDA obsługuje funkcjonalność optycznego rozpoznawania znaków (OCR) wbudowaną w Windows 10 aby wydobyć tekst z obrazów. Dodatkowe narzędzie rozpoznawania treści może zostać dostarczone poprzez dodatki NVDA.

Przy użyciu komendy rozpoznawania treści, NVDA rozpoznaje zawartość aktualnego obiektu nawigatora. Domyślnie, obiekt nawigatora podąża za fokusem systemowym lub kursorem w trybie czytania, więc wystarczy przesunąć fokus lub kursor trybu czytania tam gdzie jest to potrzebne. Dla przykładu, przesunięcie kursora trybu czytania na obrazek, domyślnie rozpoznanie wydobędzie tekst z tej grafiki. Można jednak użyć funkcji nawigacji w chierarchi obiektów, aby na przykład rozpoznać zawartość całego okna aplikacji.

Gdy rozpoznanie zostanie zakończone, wynik zostanie zaprezentowany w dokumencie podobnym do trybu czytania, pozwalając odczytać informację klawiszami strzałek, etc. Naciśnięcie spacji lub entera aktywuje (zwykle przez kliknięcie) tekst pod kursorem, jeśli będzie to możliwe. Naciśnięcie klawisza Escape spowoduje wyjście z wyniku rozpoznawania.

10.1. OCR w Windows 10

Windows 10 zawiera OCR dla wielu języków. NVDA może go używać dla rozpoznawania tekstu z obrazków lub okien niedostępnych aplikacji.

Możesz ustawić język, który ma być użyty dla rozpoznawania tekstu w kategorii Windows 10 OCR w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA. Dodatkowe języki mogą zostać zainstalowane po otwarciu Menu start, wybraniu Ustawienia, wybór daty i języka -> Region i język, a następnie po wybraniu Dodaj język.

Aby rozpoznać tekst aktualnego obiektu nawigatora przy użyciu OCR Windows 10, naciśnij NVDA+r.

11. Funkcje specyficzne dla aplikacji

NVDA udostępnia dodatkowe funkcje dla niektórych aplikacji, aby uczynić niektóre zadania łatwiejszymi lób udostępnić daną funkcjonalność, która w innym przypadku byłaby niedostępna dla użytkownika oprogramowania czytającego ekran.

11.1. Microsoft Word

11.1.1. Automatyczny odczyt nagłówków kolumn i wierszy

NVDA może automatycznie odczytywać odpowiedni nagłówek wiersza i kolumny podczas nawigacji wewnątrz tabel w Microsoft Word. Wymaga to po pierwsze włączenia odczytywania nagłówków tabel w kategorii formatowanie dokumentów w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA. Po drugie, NVDA musi wiedzieć, która linia lub kolumna zawiera nagłówki. Po przejściu do pierwszej komórki wiersza lub kolumny zawierającej nagłówki, użyj poniższych komend:

Te ustawienia zostaną zapisane w dokumencie jako zakładki, kompatybilne z innymi programami czytania ekranu np. Jaws. Oznacza to, że inni użytkownicy programów czytających ekran będą automatycznie mieli te nagłówki ustawione po otwarciu danego dokumentu później.

11.1.2. Tryb czytania w Microsoft Word

Podobnie jak do stron internetowych, tryb czytania może być używany w Microsoft Word, co pozwala używać funkcji takich jak szybka nawigacja i lista elementów. Aby włączyć lub wyłączyć tryb czytania w Microsoft Word, naciśnij NVDA+Spacja. Więcej informacji o trybie czytania i szybkiej nawigacji , znajduje się w rozdziale Tryb czytania.

11.1.2.1. Lista elementów

W trybie czytania w Microsoft Word możesz uzyskać dostęp do listy elementów naciskając NVDA+F7. Lista elementów wyświetla nagłówki, linki, adnotacje (zawierające komentarze i śledzenie zmian), oraz błędy (aktualnie ograniczone do błędów pisowni).

11.1.3. Zgłaszanie komentarzy

Aby odczytać komentarz na pozycji kursora, naciśnij NVDA+Alt+C. Wszystkie komentarze dokumentu oraz inne zmiany, mogą być wymienione na liście elementów NVDA po wybraniu adnotacji jako typu.

11.2. Microsoft Excel

11.2.1. Automatyczny odczyt nagłówków kolumn i wierszy

NVDA może automatycznie odczytywać odpowiedni nagłówek wiersza i kolumny podczas nawigacji wewnątrz arkuszy w Microsoft Excel. Wymaga to po pierwsze włączenia odczytywania nagłówków tabel w kategorii formatowanie dokumentów w oknie Preferencji NVDA, znajdującym się w podmenu Ustawienia w menu NVDA. Po drugie, NVDA musi wiedzieć, która linia lub kolumna zawiera nagłówki. Po przejściu do pierwszej komórki wiersza lub kolumny zawierającej nagłówki, użyj poniższych komend:

Te ustawienia zostaną zapisane w skoroszycie jako nazwane zakresy, kompatybilne z innymi programami czytającymi takimi jak Jaws. Oznacza to, że inni użytkownicy oprogramowania czytającego ekran, którzy później otworzą ten skoroszyt, będą mieli te nagłówki już ustawione.

11.2.2. Lista elementów

Podobnie jak na stronach internetowych, NVDA posiada listę elementów dla Microsoft Excel, która pozwala wyświetlić i uzyskać dostęp do kilku różnych typów informacji. Aby otworzyć listę elementów w Excel, naciśnij NVDA+F7. Różne typy informacji na liście elementów to:

• Wykresy: wymienia wszystkie wykresy w aktywnym arkuszu. Wybranie wykresu i naciśnięcie Enter lub przycisku "idź do" przeniesie fokus do tego wykresu, umożliwiając nawigację i odczyt strzałkami.
• komentarze: wszystkie komórki w aktywnym arkuszu, zawierające komentarze. Wyświetlany jest adres komórki i jej komentarze. Naciśnięcie Enter lub przycisku "idź do", przeniesie fokus do wybranej komórki.
• Formuły: Wymienia wszystkie komórki w arkuszu, które zawierają formułę. Wyświetlany jest adres komórki, oraz zawarta w niej formuła. Naciśnięcie Enter lub przycisku "idź do", przeniesie fokus do wybranej komórki.
• Arkusze: wyświetla wszystkie arkusze w skoroszycie. Naciśnięcie F2 na liście arkuszy pozwala zmienić nazwę arkusza. Naciśnięcie Enter lub przycisku "idź do", przeniesie fokus do wybranego arkusza.
• Pola formularzy: wyświetla wszystkie pola formularzy w aktywnym arkuszu. Dla każdego pola formularza, lista elementów wyświetla alternatywny tekst pola oraz adresy komórek, które ono zajmuje. Zaznaczenie pola i naciśnięcie Enter lub przycisku "idź do", przeniesie fokus do wybranego pola.

11.2.3. Odczytywanie uwag

Aby odczytać uwagi do aktualnie podświetlonej komórki, naciśnij NVDA+CTRL+C. W pakiecie Microsoft Office 2016, 365 lub nowszych, komentarze nazywane są teraz uwagami. Wszystkie uwagi można również wyświetlić z okna listy elementów (NVDA+F7).

NVDA może również wyświetlić okno dialogowe w celu dodania uwagi. NVDA podmienia domyślne okno dialogowe dodawania uwagi przez wzgląd na problemy z dostępnością, jednakże skrót ten jest również dostępny, gdy NVDA nie jest uruchomiony. Aby dodać lub usunąć uwagę, naciśnij SHIFT+F2.

Ten skrót nigdzie nie występuje i i nie może być zmieniony z poziomu dialogowego okna "zdarzenia wejścia".

Uwaga! Istnieje również możliwość otwarcia regionu edycji uwag z menu kontekstowego każdej komórki. Okno to jednak nie będzie dostępne dla NVDA.

W pakiecie Microsoft Office 2016, 365 i nowszych wersjach zostało dodane okno komentarzy stylu. Okno to jest bardziej dostępne i pozwala M.IN na odpisywanie na komentarze, ETC. Można je otworzyć z menu kontekstowego każdej komóki. Uwaga! Komentarze dodane przez to okno nie są równoznaczne z dodaniem uwagi.

11.2.4. Odczyt zablokowanych komórek

Jeśli skoroszyt został zabezpieczony, może nie być możliwe przejście do niektórych komórek, które zostały zablokowane do edycji. Aby przejść do zablokowanych komórek, przejdź do trybu czytania naciskając NVDA+Spacja, a następnie użyj standardowych klawiszy Excel takich jak klawisze strzałek, aby przechodzić po wszystkich komórkach w aktualnym arkuszu.

11.2.5. Pola formularzy

Arkusze Excel mogą zawierać pola formularzy. Można uzyskać do nich dostęp przy pomocy listy elementów albo klawiszy nawigacji literami f i Shift+F. Po przejściu do pola formularza w trybie czytania, można nacisnąć Enter lub Spacja aby je aktywować albo przejść do trybu formularzy dla wykonania dalszej interakcji z polem, zależnie od kontrolki. Więcej informacji o trybie czytania i nawigacji literami jest dostępne w rozdziale tryb czytania.

11.3. Microsoft PowerPoint

11.4. foobar2000

Opisane komendy działają tylko dla domyślnego ustawienia formatowania paska stanu odtwarzacza.

11.5. Miranda IM

11.6. Poedit

11.7. Kindle dla PC

NVDA obsługuje odczyt i nawigację wewnątrz książek w aplikacji Amazon Kindle dla PC. Ta funkcjonalność jest dostępna tylko w książkach Kindle zaprojektowanych z właściwością "Czytnik ekranu: obsługiwany", co można sprawdzić na stronie szczegółów książki.

Tryb czytania jest używany do czytania książek. Jest włączany automatycznie po otwarciu książki lub ustawieniu fokusa na obszarze książki. Strona zostanie zmieniona automatycznie gdy będzie to konieczne czyli po przesunięciu kursora lub włączeniu polecenia czytaj wszystko. Ręczne przejście do kolejnej strony nastąpi po wciśnięciu klawisza Page down, a przejście do poprzedniej strony po naciśnięciu Page up.

Nawigacja pojedynczymi literami jest obsługiwana dla linków i grafiki, ale wyłącznie w obrębie bieżącej strony. Nawigacja po linkach uwzględnia również przypisy.

NVDA dostarcza wczesne wsparcie dla odczytu i interaktywnej nawigacji w treści matematycznej dla książek z dostępną matematyką. Więcej szczegółów w rozdziale Odczyt treści matematycznej.

11.7.1. Zaznaczanie tekstu

Kindle pozwala na wykonanie różnych akcji na zaznaczonym tekście np. uzyskanie definicji słownikowej, dodanie notatek, skopiowanie tekstu do schowka i przeszukiwanie sieci. Aby to zrobić, najpierw zaznacz tekst w zwykły sposób dla trybu czytania; np. przy użyciu klawisza Shift i strzałek. Po zaznaczeniu tekstu, naciśnij klawisz menu kontekstowego albo Shift+F10 aby wyświetlić dostępne opcje pracy z zaznaczeniem. Jeśli to zrobisz bez zaznaczonego tekstu, pokazane zostaną opcje dla słowa pod kursorem.

11.7.2. Notatki użytkownika

Możesz dodać notatkę dotyczącą słowa lub fragmentu tekstu. Aby to zrobić, najpierw zaznacz tekst i otwórz opcje zaznaczenia w sposób opisany powyżej. Następnie wybierz dodanie notatki.

Podczas czytania w trybie czytania, NVDA zgłasza te notatki jako komentarze.

Aby przejrzeć, edytować lub usunąć notatkę:

1. Przesuń kursor do tekstu zawierającego notatkę.
2. Otwórz opcje zaznaczenia w sposób opisany powyżej.
3. Wybierz edycję notatki.

11.8. Azardi

W widoku tabeli dodanych książek:

11.9. Konsola systemu Windows

NVDA posiada wsparcie dla wiersza poleceń systemu Windows, używanego przez programy takie jak: CMD, Powershell czy podsystem Linuxa. Okno konsoli posiada stały rozmiar, przeważnie o wiele mniejszy niż bufor wyjściowy. Gdy nowy tekst jest zapisywany do bufora, okno przewija się w dół co uniemożliwia czytanie tekstu poprzednio widocznego na ekranie. Tekst który jest niewidoczny, jest niedostępny dla kursora przeglądu programu. A więc, czasami wymagane jest przewijanie okna konsoli. Następujące skróty wbudowane w system Windows mogą być przydatne podczas nawigacji po tekście przy pomocy programu NVDA:

12. Konfigurowanie NVDA

Większość ustawień NVDA może być zmieniona za pomocą okien dialogowych dostępnych poprzez podmenu Ustawienia z menu NVDA. Dużą część tych ustawień mmożna znaleźć w wielostronicowym oknie preferencji NVDA. W oknach dialogowych wszystkich ustawień NVDA, naciśnij przycisk OK, aby zaakceptować zmiany, jakie zostały wprowadzone. Aby anulować zmiany, naciśnij przycisk Anuluj lub klawisz Escape. W niektórych oknach można nacisnąć przycisk Zastosuj, aby zmiany zostały uwzględnione natychmiastowo, a okno pozostało otwarte. Niektóre ustawienia można zmienić również za pomocą klawiszy skrótu, które są wymienione w stosownych rozdziałach poniżej.

12.1. Preferencje NVDA

Okno preferencji NVDA zawiera wiele parametrów konfiguracyjnych, które mogą zostać zmienione. To okno zawiera listę kilku kategorii ustawień, z której można wybierać. Po wybraniu kategorii, ustawienia związane z tą kategorią zostaną wyświetlone w tym oknie. Mogą one być zastosowane przy użyciu przycisku Zastosuj, a okno pozostanie wówczas otwarte. Aby zapisać ustawienia i zamknąć okno preferencji NVDA, użyj przycisku OK.

Niektóre kategorie ustawień mają przypisane klawisze skrótu. Po ich naciśnięciu, otwarte zostanie okno preferencji NVDA z wybraną odpowiednią kategorią ustawień. Domyślnie nie wszystkie kategorie posiadają przypisany skrót klawiaturowy. Jeśli chcesz uzyskać dostęp do okien nie posiadających klawisza skrótu, użyj Okna zdarzenia wejścia aby zdefiniować własne zdarzenie wejścia otwierające to okno.

Kategorie w oknie preferencji NVDA zostaną opisane poniżej.

12.1.1. Ogólne (NVDA+Ctrl+G)

Ta kategoria preferencji NVDA pozwala określić ogólne zachowanie NVDA takie jak język interfejsu i automatyczne sprawdzanie aktualizacji. Zawiera następujące opcje:

Język

Pole rozwijalne służące do wyboru języka komunikatów oraz interfejsu użytkownika NVDA. Dostępnych jest wiele języków, jednak domyślnie wybrana jest opcja "Domyślne". Opcja ta powoduje, że NVDA automatycznie wybiera język interfejsu systemu Windows.

Proszę zauważyć, że NVDA musi zostać zrestartowane po zmianie języka. Gdy pojawi się okno potwierdzenia, wybierz "uruchom ponownie teraz" lub "Uruchom ponownie później" zależnie od tego, czy chcesz używać nowego języka teraz lub później. Jeśli wybrano "Uruchom ponownie później", ustawienia muszą zostać zapisane (albo ręcznie, albo przy użyciu funkcji zapisywania ustawień przy wyjściu).

Zapisz ustawienia przy wyjściu

Ta opcja, to pole wyboru. Jeśli jest zaznaczone, to NVDA automatycznie zapisze aktualne ustawienia przy wyjściu z programu.

Pokaż opcje przy wyjściu z NVDA

To pole wyboru pozwala zdecydować, czy przy wyjściu z NVDA pojawi się okno dialogowe z pytaniem o akcję, którą chcesz wykonać. Jeśli zaznaczone, przy próbie wyjścia z NVDA pojawi się pytanie, czy chcesz wyjść, uruchomić ponownie program, uruchomić ponownie z wyłączonymi dodatkami, albo zainstalować oczekujące aktualizacje. Jeśli niezaznaczone, NVDA zakończy działanie natychmiast.

Odtwarzaj dźwięk przy uruchamianiu i zamykaniu NVDA

Ta opcja jest polem wyboru, które ustawia odtwarzanie dźwięków przy uruchamianiu i zamykaniu NVDA.

Poziom logowania

Pole rozwijalne pozwalające na ustawienie poziomu logowania (ile czynności wykonanych przez użytkownika ma trafić do pliku logów). Na ogół użytkownik nie powinien zmieniać tego ustawienia, ponieważ zapisywane jest niezbyt wiele informacji. Jeśli jednak chcesz przesłać zgłoszenie błędu, albo całkowicie wyłączyć zapisywanie dziennika, ta opcja może być użyteczna.

Dostępne poziomy logowania, to:

• Wyłączone: poza krótką informacją przy uruchamianiu, NVDA nie będzie zapisywał niczego podczas działania.
• Info: NVDA będzie zapisywać podstawowe informacje, takie jak informacje startowe i inne użyteczne dla programistów.
• Ostrzeżenie debugowania: Komunikaty ostrzegawcze, które nie są spowodowane poważnymi błędami, będą zapisywane.
• Wejście/wyjście: wejście z klawiatury a także wyjście mowy i brajla będą logowane.
  • Jeżeli boisz się o swoją prywatność, nie włączaj tej opcji.
• Debugowanie: Poza wiadomościami debugowania, wejściem klawiatury i mowy dodatkowe informacje będą zapisywane.
  • Tak samo jak w poprzednim, jeżeli boisz się o swoją prywatność, nie włączaj tej opcji.

Automatycznie uruchom NVDA po zalogowaniu się do systemu Windows

Jeśli ta opcja jest włączona, NVDA uruchomi się automatycznie zaraz po zalogowaniu się do systemu. Opcja jest dostępna tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.

Użyj NVDA podczas logowania Windows (wymaga uprawnień administratora)

Jeśli logujesz się do systemu podając nazwę użytkownika i hasło, to zaznaczenie tej opcji sprawi, że NVDA będzie uruchamiał się automatycznie na ekranie logowania do systemu. Ta opcja jest dostępna tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.

Używaj obecnie zapisanych ustawień na ekranie logowania i innych zabezpieczonych ekranach (wymaga uprawnień administratora)

Naciśnięcie przycisku "Używaj zapisanych ustawień NVDA na ekranie logowania i innych zabezpieczonych ekranach" kopiuje zapisane wcześniej ustawienia użytkownika do katalogu systemowej konfiguracji NVDA, której NVDA używa na ekranie logowania do Windows, ekranie kontroli konta użytkownika (UAC), oraz innych zabezpieczonych ekranach. Aby skopiować w ten sposób wszystkie swoje ustawienia, po pierwsze zapisz aktualną konfigurację przy użyciu klawisza skrótu Ctrl+NVDA+c albo polecenia menu NVDA "Zapisz ustawienia". Ta opcja jest dostępna tylko dla zainstalowanych kopii NVDA.

Sprawdzaj automatycznie, czy jest nowa wersja

Gdy to pole wyboru jest zaznaczone, NVDA będzie automatycznie sprawdzał dostępność aktualizacji programu i poinformuje, jeżeli jakaś będzie dostępna. Możesz również sprawdzać dostępność aktualizacji ręcznie, poleceniem "Sprawdź aktualizacje" w menu Pomoc NVDA. Podczas automatycznego lub ręcznego sprawdzania dostępności aktualizacji, konieczne jest przesyłanie przez NVDA pewnych informacji do serwera aktualizacji, aby otrzymać prawidłową aktualizację dla konkretnego systemu. Poniższe informacje są zawsze przesyłane:

• Aktualna wersja NVDA
• Wersja systemu operacyjnego
• Czy system operacyjny jest 64, czy 32 bitowy

Zezwalaj projektowi NVDA na zbieranie statystyk użytkowania programu

Gdy włączone, NV Access będzie używać informacji przesyłanych przy sprawdzaniu dostępności aktualizacji, dla określania liczby użytkowników NVDA włączając w to informacje demograficzne, takie jak kraj i system operacyjny. O ile twój adres IP będzie użyty do określenia kraju przy sprawdzaniu aktualizacji, to nie jest przechowywany. Prócz niezbędnych informacji umożliwiających sprawdzanie aktualizacji, poniższe dodatkowe informacje są aktualnie przesyłane:

• Język interfejsu NVDA
• Czy dana kopia NVDA jest przenośna czy zainstalowana
• Nazwa aktualnie używanego syntezatora mowy (włączając w to nazwę dodatku, z którego pochodzi sterownik)
• Nazwa aktualnie używanej linijki brajlowskiej (włączając w to nazwę dodatku, z którego pochodzi sterownik)
• Brajlowska tablica wyjścia (jeśli brajl jest używany)

Te informacje znacząco pomagają NV Access w priorytyzowaniu dalszych prac nad NVDA.

Powiadamiaj o oczekującej aktualizacji przy starcie

Gdy zaznaczone, NVDA poinformuje o oczekującej przy starcie aktualizacji, oferując możliwość jej zainstalowania. Można ręcznie zainstalować oczekującą aktualizację w oknie opcji wyjścia z NVDA (jeśli włączone), z menu NVDA, lub wykonując sprawdzenie aktualizacji z menu pomoc.

12.1.2. Ustawienia mowy (NVDA+control+v)

ustawienia mowy w oknie głównym programu NVDA zawierają zarówno opcje zmiany syntezatora jak i jego parametrów. Szybszy alternatywny sposób regulacji parametrów mowy z dowolnego miejsca, możesz znaleźć w rozdziale Szybka zmiana ustawień syntezatora.

Ta kategoria preferencji, zawiera następujące ustawienia:

Zmień syntezator

Pierwsza opcja w kategorii ustawień mowy, to przycisk "Zmień...". Przycisk aktywuje okno wyboru syntezatora, pozwalające wybrać aktywny syntezator mowy i urządzenie wyjściowe. Okno otwiera się na oknie preferencji NVDA. Zapisanie lub anulowanie wyboru, spowoduje powrót do okna preferencji NVDA.

Głos

Pole rozwijalne służące do wyboru jednego z głosów dostępnych dla syntezatora aktualnie wybranego w NVDA. Za pomocą strzałek możesz przechodzić kolejno przez wszystkie głosy słuchając ich brzmienia. Strzałkami w lewo i w górę przesuwasz się w górę listy, a strzałkami w prawo i w dół przesuwasz się w dół.

Wariant

Jeśli korzystasz z dołączonego do NVDA syntezatora eSpeak NG, pole rozwijalne Wariant umożliwia zmianę brzmienia dla aktualnie używanego głosu. Warianty głosu Espeak NG to w zasadzie różne głosy, jako że modyfikują one parametry brzmienia głosu Espeak NG. Niektóre warianty będą brzmieć jak mężczyzna, inne jak kobieta, a jeszcze inne - jak żaba. Jeżeli używasz zewnętrznego syntezatora mowy, możliwa może być zmiana tej opcji również dla niego.

Prędkość

Ta opcja pozwala na zmianę prędkości głosu. Jest to suwak służący do zmiany prędkości czytania w skali od 0 do 100, (0 oznacza tempo najwolniejsze, 100 najszybsze).

Podkręć szybkość

Jeśli ta opcja zostanie włączona, a syntezator mowy ją wspiera, prędkość będzie znacznie zwiększona.

Wysokość

Ta opcja pozwala na zmianę wysokości aktualnego głosu. Jest to suwak, który zmienia wysokość głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najniższy, 100 najwyższy).

Głośność

Jest to suwak służący do zmiany natężenia głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najcichszy, 100 najgłośniejszy).

Modulacja

Jest to suwak służący do zmiany intonacji (unoszenia i opadania) głosu w skali od 0 do 100, (0 oznacza głos najbardziej monotonny, 100 najbardziej melodyjny). (Zmiana modulacji możliwa jest jedynie w przypadku syntezatora eSpeak NG.)

automatycznie zmieniaj język

To pole wyboru przełącza ustawienie automatycznej zmiany języka syntezatora w locie. Opcja ta działa tylko wówczas, gdy odpowiedni język jest zadeklarowany w kodzie dokumentu. Domyślnie pole to jest zaznaczone.

Automatycznie zmieniaj dialekt

To pole wyboru pozwala ustalić, czy dialekt powinien być zmieniany w trakcie czytania. Dla przykładu, jeśli czytamy dokument angielski głosem angielski amerykański, a dokument zawiera oznaczenia części tekstu jako angielski brytyjski, jeśli ta funkcja jest włączona - syntezator zmieni również sposób akcentowania. Ta opcja jest domyślnie wyłączona.

poziom interpunkcji/symboli

Skrót Klawiszowy: NVDA+p

Ustawienie pozwala wybrać liczbę znaków i symboli, które powinny być wymawiane. Jeśli ustawienie ma wartość "Wszystko", wszystkie symbole będą odczytywane. Dotyczy to wszystkich syntezatorów, nie tylko tego aktywnego w tym momencie.

Ufaj językowi głosu przetwarzając znaki i symbole

Domyślnie włączona, ta opcja informuje NVDA, że bieżący głos prawidłowo przetwarza znaki i symbole. Jeśli okaże się, że interpunkcja jest odczytywana w nieprawidłowym języku dla konkretnego głosu lub syntezatora, możesz tę opcję wyłączyć, aby zmusić NVDA do używania globalnie ustawionego języka.

Używaj bazy danych Unicode do przetwarzania znaków i symboli (włączając w to emoji)

Gdy to pole wyboru jest zaznaczone, NVDA będzie używał dodatkowych słowników wymowy symboli. Te słowniki zawierają opisy symboli (w szczególności emoji) dostarczane przez Konsorcjum Unicode jako część ich wspólnego repozytorium danych lokalnych. Jeśli chcesz, by NVDA wymawiał opisy znaków emoji w oparciu o te dane, powinieneś włączyć tę opcję. Jeśli używasz syntezatora, który obsługuje wypowiadanie emoji, możesz chcieć wyłączyć to pole wyboru.

Ręcznie dodane lub zmienione opisy, są zapisane jako część twoich ustawień użytkownika. Dlatego, jeśli zmienisz opis konkretnego znaku emoji, twój własny opis będzie wypowiadany dla tego znaku niezależnie czy ta opcja jest włączona. Możesz dodawać, edytować lub usuwać opisy symboli w oknie NVDA Wymowa symboli / interpunkcja.

W celu przełączenia odczytywania znaków Unicode z dowolnego miejsca, wymagane jest przypisanie odpowiedniego skrótu klawiszowego w oknie zdarzenia wejścia dialog.

Wyższy głos dla wielkich liter

To pole edycji pozwala ustawić o ile zmieni się wysokość głosu podczas czytania dużej litery. Wartość podajemy w procentach - liczba dodatnia oznacza podwyższenie wysokości, liczba ujemna - obniżenie. Wartość 0 oznacza brak zmiany wysokości. Przeważnie, NVDA podnosi wysokość głosu w przypadku wykrycia dużej litery, jednakże nie wszystkie syntezatory wspierają tę funkcję. W przypadku braku wsparcia dla zmiany wysokości możesz użyć funkcji Czytaj "duże" przed dużymi literami lub/i Odtwarzaj dźwięk dla dużych liter.

Czytaj "duże" przed wielkimi literami

Jeśli zaznaczysz tę opcję, NVDA będzie sygnalizować wielkie litery czytając słowo "Duże", dla każdej litery wypowiadanej jako pojedynczy znak, np. podczas literowania.

Dźwięk dla dużych liter

Jeśli zaznaczysz tę opcję, NVDA będzie sygnalizować pojedyncze wielkie litery za pomocą krótkiego dźwięku.

wykrywanie wymowy

Niektóre słowa zawierają tylko jeden znak, lecz wymowa rużni się w zależności od tego, czy wymawiamy daną literę jak słowo, czy jako literę samą w sobie. Przykładowo w języku angielskim "a" jest literą lub słowem i jest przy tym różnie wymawiana. To ustawienie sprawia, że syntezatory mowy uwzględniają ten fakt. Ta funkcjonalność jest wspierana w większości syntezatorów.

Ta opcja na ogół powinna być włączona. Niektóre syntezatory pracujące w standardzie Microsoft Speech API (SAPI) nie obsługują prawidłowo tej funkcjonalności i zachowują się dziwnie, gdy jest ona włączona. Jeśli napotykasz na problemy z wymową pojedynczych znaków, spróbuj wyłączyć tę opcję.

12.1.3. Wybór syntezatora (NVDA+control+s)

Okno dialogowe "Syntezator...", pod przyciskiem "Zmień..." w kategorii mowa w oknie preferencji NVDA, pozwala wybrać używany przez NVDA syntezator mowy. Po zaznaczeniu wybranego syntezatora, naciśnij przycisk "Ok" a NVDA załaduje go. Jeśli pojawi się błąd przy ładowaniu wybranego syntezatora, program NVDA powiadomi o tym wyświetlając komunikat i będzie używał syntezatora aktywnego poprzednio.

Syntezator

Ta opcja pozwala na wybór odpowiedniego syntezatora mowy, który będzie używany przez NVDA.

Listę Syntezatorów, które obsługuje NVDA zobaczysz w rozdziale Obsługiwane Syntezatory Mowy.

Jeden specjalny element, który zawsze pojawi się na tej liście, to "bez mowy", który pozwala używać NVDA całkowicie bez komunikatów głosowych. Może to być przydatne dla kogoś chcącego używać NVDA tylko z monitorem brajlowskim albo dla widzących twórców oprogramowania, którzy chcą używać wyłącznie funkcji "Podgląd mowy".

Urządzenie wyjściowe

Ta opcja pozwala na wybór urządzenia dźwiękowego, przez które będzie słychać wybrany syntezator NVDA.

Tryb przyciszania audio

Skrót klawiszowy: NVDA+Shift+D

W Windows 8 i nowszych, ta opcja pozwala wybrać, czy NVDA powinien obniżać głośność innych aplikacji, gdy NVDA mówi albo przez cały czas, gdy NVDA jest uruchomione.

• Bez przyciszania: NVDA nie będzie nigdy obniżać głośności innych dźwięków.
• Przycisz podczas generowania mowy i dźwięku: NVDA obniży głośność innych dźwięków tylko wtedy, gdy NVDA mówi albo generuje dźwięk. Może to nie działać dla wszystkich syntezatorów.
• Zawsze przyciszaj: NVDA będzie obniżał głośność innych dźwięków przez cały czas, gdy NVDA jest uruchomione.

Ta opcja jest dostępna tylko, jeśli NVDA został zainstalowany. Nie jest możliwe obsługiwanie przyciszania audio w przenośnych i tymczasowych kopiach NVDA.

12.1.4. Szybka zmiana ustawień syntezatora

Jeśli chcesz szybko zmienić ustawienia mowy bez wchodzenia do kategorii Mowa okna preferencji NVDA, istnieją klawisze poleceń, które pozwalają w każdej chwili ustawiać najczęściej zmieniane ustawienia mowy:

12.1.5. Brajl

Kategoria brajl w oknie preferencji NVDA zawiera opcje umożliwiające zmianę kilku aspektów wprowadzania i wyświetlania brajla. Ta kategoria zawiera następujące ustawienia:

Zmień monitor brajlowski

Pierwsza opcja w kategorii ustawień brajla, to przycisk "Zmień...". Przycisk aktywuje okno wyboru monitora brajlowskiego, pozwalające wybrać aktywną linijkę brajlowską. Okno otwiera się na oknie preferencji NVDA. Zapisanie lub anulowanie wyboru, spowoduje powrót do okna preferencji NVDA.

Tabela wyjścia

Następną opcją, na którą natrafisz w tej kategorii preferencji NVDA, jest lista rozwijana "Tabela wyjścia". Możesz tu znaleźć tablice brajlowskie dla różnych języków, standardów i skrótów brajlowskich. Wybrana tablica będzie używana do translacji tekstu przed jego wyświetleniem na twoim monitorze brajlowskim. Między elementami tej listy przełączaj się przy użyciu klawiszy strzałek.

Tabela wprowadzania

W uzupełnieniu do poprzedniego ustawienia, następnym znajdującym się po nim jest lista rozwijana "Tabela wprowadzania". Wybrana tablica będzie używana do translacji na postać tekstu komputerowego znaków wprowadzanych na klawiaturze twojego monitora brajlowskiego. Między elementami tej listy przełączaj się przy użyciu klawiszy strzałek.

Zwróć uwagę, że ta funkcja jest przydatna tylko wówczas, gdy twój monitor brajlowski posiada klawiaturę w stylu Perkins, a funkcja wprowadzania jest obsługiwana przez sterownik monitora brajlowskiego. Jeśli wprowadzanie nie jest możliwe na monitorze posiadającym klawiaturę, będzie to zaznaczone w rozdziale Obsługiwane monitory brajlowskie.

Rozwiń słowo pod kursorem do brajla komputerowego

Ta opcja umożliwia wyświetlenie słowa pod kursorem w formie nieskróconego brajla komputerowego.

Pokaż kursor

Ta opcja pozwala włączać i wyłączać kursor brajlowski. Ma zastosowanie do kursora systemu i kursora przeglądu, ale nie dotyczy oznaczania zaznaczenia.

Migotanie kursora

Ta opcja umożliwia migotanie kursora brajlowskiego. Jeśli migotanie jest wyłączone, punkty tworzące kursor brajlowski będą stale wysunięte. Ta opcja nie ma wpływu na wskaźnik zaznaczenia, są to zawsze punkty 7 i 8 bez migotania.

Tempo migania kursora (ms)

Ta opcja jest polem liczbowym, które pozwala zmienić częstotliwość migania kursora wyrażoną w milisekundach.

Kształt kursora dla fokusa

Ta opcja pozwala wybrać kształt (wzorzec punktowy) kursora brajlowskiego, gdy brajl jest związany z fokusem. Ustawienie nie ma wpływu na wskaźnik zaznaczenia, są to zawsze punkty 7 i 8 bez migotania.

Kształt kursora dla przeglądu

Ta opcja pozwala wybrać kształt (wzorzec punktowy) kursora brajlowskiego, gdy brajl jest związany z kursorem przeglądu. Ustawienie nie ma wpływu na wskaźnik zaznaczenia, są to zawsze punkty 7 i 8 bez migotania.

Pokazuj wiadomości

Jest to lista rozwijana która umożliwia włączenie i wyłączenie pokazywania wiadomości na monitorze brajlowskim a także ustawianie czasu, po którym te wiadomości powinne zniknąć.

Czas wygasania komunikatów

To ustawienie jest polem liczbowym określającym w sekundach, jak długo na monitorze brajlowskim są wyświetlane komunikaty programu NVDA. Komunikat NVDA znika natychmiast po naciśnięciu klawisza CURSOR ROUTING na monitorze brajlowskim. Ponowne naciśnięcie klawisza przywraca komunikat. Ta opcja jest widoczna gdy wartość opcji "pokazuj wiadomości" jest ustawiona na "użyj wygasania".

Powiązanie brajla

Skrót Klawiszowy: NVDA+Ctrl+T

Ta opcja pozwala wybrać, czy monitor brajlowski będzie podążać za fokusem / kursorem systemowym, czy obiektem nawigatora/punktem przeglądu, albo oboma. Gdy ustawione jest "automatycznie", NVDA będzie domyślnie podążać za fokusem i kursorem systemu. W takim przypadku, gdy pozycja obiektu nawigatora lub kursora przeglądu zmieni się na skutek interakcji użytkownika, NVDA tymczasowo powiąże brajl z kursorem przeglądu, do czasu, gdy zmieni się pozycja fokusa lub kursora systemowego. Jeśli chcesz, żeby NVDA śledziła kursor systemowy wraz z fokusem, Musisz skonfigurować brajl powiązany do fokusu. W takim przypadku NVDA nie będzie śledziła nawigację obiektową oraz kursor przeglądu podczas przeglądu obiektów. Jeśli chcesz żeby NVDA śledziła nawigację obiektową zamiast kursoru systemowego, musisz skonfigurować NVDA tak, żeby brajl był powiązany do przeglądu. W takim przypadku brajl nie będzie śledził kursor i fokus systemowy.

czytaj akapitami

Gdy zaznaczysz to pole, monitor brajlowski będzie wyświetlać tekst akapitami, nie liniami. Ponadto, komendy przejścia między liniami będą przenosić między akapitami. Oznacza to, że nie musisz przewijać wyświetlania na końcu każdej linii, nawet gdy na samym monitorze brajlowskim zmieści się więcej tekstu. Może być to użyteczne do płynnego czytania większych porcji tekstu. Opcja domyślnie jest wyłączona.

Unikaj rozdzielania słów kiedy możliwe

Gdy włączone,słowo zbyt długie, aby zmieścić się na końcu wyświetlacza, nie zostanie podzielone. Zamiast tego, pojawi się kilka spacji na końcu wyświetlacza. Po przesunięciu wyświetlania, możliwe będzie przeczytanie całego słowa. Nazywa się to czasem "zawijaniem słów". Jeśli słowo jest zbyt długie, by samo zmieściło się na wyświetlaczu, musi zostać podzielone.

Jeśli opcja jest wyłączona, wyświetlona zostanie część słowa, tak duża jak to możliwe, a reszta zostanie obcięta. Po przesunięciu wyświetlacza, możliwe będzie przeczytanie reszty słowa.

Włączenie tej opcji umożliwia bardziej płynne czytanie, ale zmusza do częstszego przewijania wyświetlacza.

Kontekstowa prezentacja fokusa

Opcja pozwala wybrać, jaką informację kontekstową NVDA zaprezentuje na monitorze brajlowskim, gdy fokus znajdzie się na obiekcie. Informacja kontekstowa odnosi się do chierarchii obiektów zawierających fokus. Dla przykładu, jeśli znajdzie się on na elemencie listy, ten element stanie się częścią listy nadrzędnej. Lista ta może się znajdować wewnątrz okna dialogowego, etc. Więcej informacji o chierarchii obiektów w NVDA znajduje się w sekcji Nawigacja w chierarchii obiektów.

Gdy ustawiono na wypełnianie wyświetlacza zmianami kontekstowymi, NVDA spróbuje wyświetlić tak wiele informacji kontekstowych, ile zmieści się na monitorze brajlowskim, ale tylko dla zmienionych części kontekstu. W przykładzie powyżej, oznacza to, że zmiana punktu uwagi na listę, spowoduje pokazanie przez NVDA elementu listy na monitorze brajlowskim. Ponadto, jeśli pozostała wystarczająca ilość miejsca na monitorze brajlowskim, NVDA spróbuje pokazać, że ten element listy jest częścią listy nadrzędnej. Jeśli będziesz przemieszczać się po liście klawiszami strzałek, zakłada się, że masz świadomość, iż znajdujesz się ciągle w obrębie tej samej listy nadrzędnej. Dlatego też, dla pozostałych elementów listy, które otrzymają fokus, NVDA pokaże tylko element listy. Aby przeczytać kontekst ponownie (np. że jesteś na liście będącej częścią okna dialogowego), musisz przewinąć wyświetlacz brajlowski wstecz.

Jeśli ta opcja jest ustawiona aby zawsze wypełniała wyświetlacz, NVDA będzie próbował dostarczać tak wiele informacji kontekstowej jak to możliwe na używanym monitorze brajlowskim, niezależnie od tego, czy informacja kontekstowa była wyświetlana wcześniej. Zaletą jest, że NVDA będzie dostarczał maksymalną ilość informacji na monitorze brajlowskim. Minusem tego rozwiązania jest różnica pozycji na monitorze brajlowskim, w której będzie się wyświetlał fokus. Może to utrudnić przeglądanie długiej listy elementów, ponieważ będzie konieczne ciągłe poszukiwanie miejsca, gdzie zaczyna się aktualny element. Było to domyślne zachowanie w NVDA 2017.2 i starszych.

Jeśli ustawisz tę opcję, aby informacja kontekstowa była prezentowana tylko przy przewijaniu monitora wstecz, NVDA nie będzie domyślnie pokazywał informacji kontekstowych. W przykładzie powyżej, NVDA pokaże, że fokus znajduje się na elemencie listy. Aby przeczytać informację kontekstową, konieczne będzie przewinięcie monitora brajlowskiego wstecz.

Aby w dowolnym miejscu przełączyć kontekstową prezentację fokusa, można przypisać własne zdarzenie wejścia przy pomocy okna ustawień zdarzenia wejścia.

12.1.6. Wybór monitora brajlowskiego (NVDA+control+a)

Okno wyboru monitora brajlowskiego jest otwierane po kliknięciu przycisku "Zmień..." w kategorii brajl preferencji NVDA, pozwala wybrać, której linijki brajlowskiej NVDA ma używać do generowania komunikatów w brajlu. Po wybraniu monitora brajlowskiego, naciśnij Ok i NVDA uruchomi wybraną linijkę. Jeśli wystąpi błąd uruchamiania sterownika, NVDA powiadomi o tym odpowiednim komunikatem i powróci do używania poprzedniego monitora brajlowskiego, jeśli jakiś był wcześniej używany .

Monitor brajlowski

Zawartość listy monitorów brajlowskich jest zależna od tego, jakie sterowniki monitorów brajlowskich są zainstalowane w twoim systemie. Na liście przemieszczasz się między elementami przy użyciu klawiszy strzałek.

Opcja automatyczna pozwoli NVDA wyszukiwać w tle wiele z obsługiwanych linijek. Gdy ta funkcja jest włączona i podłączysz obsługiwaną linijkę przez USB lub bluetooth, NVDA automatycznie połączy się z tym urządzeniem.

"Bez brajla" oznacza, że nie używasz monitora brajlowskiego.

Więcej na temat obsługiwanych linijek brajlowskich, oraz informacje, które z nich obsługują automatyczne wykrywanie, znajdziesz w rozdziale Obsługiwane Monitory Brajlowskie.

port

Ta opcja, jeśli jest dostępna, pozwala określić jaki port lub typ połączenia będzie użyty do komunikacji z monitorem brajlowskim. Jest to lista rozwijana, zawierająca elementy zależne od wybranego urządzenia.

Domyślnie NVDA używa automatycznego wykrywania portów, co oznacza, że połączenie z monitorem brajlowskim zostanie nawiązane automatycznie poprzez wyszukanie monitora wśród dostępnych w systemie urządzeń Bluetooth i USB. Dla niektórych monitorów brajlowskich, będzie możliwe dokonanie wyboru, który port ma być użyty. Najczęściej spotykane możliwości to "Automatycznie" (opisana powyżej procedura automatycznego wykrywania urządzenia), "USB", "Bluetooth" i porty szeregowe, jeśli twój monitor brajlowski obsługuje ten rodzaj transmisji.

Ta lista rozwijana nie pojawi się, jeśli twój monitor brajlowski obsługuje wyłącznie automatyczne wykrywanie portu.

Możesz zajrzeć do sekcji omawiającej twój monitor brajlowski w rozdziale Obsługiwane monitory brajlowskie aby poznać więcej szczegółów na temat wspieranych rodzajów komunikacji i dostępnych portów.

12.1.7. Ustawienia widoczności

ustawienia widoczności programu NVDA pozwalają na włączanie, wyłączanie i konfigurowanie poszczególnych ustawień pomocy wizualnych.

Pamiętaj że nowe pomoce wizualne mogą być dodawane w menedżerze dodatków NVDA. Domyślnie ta kategoria zawiera następujące opcje:

Podświetlacz fokusu

Pola wyboru w tej kategorii kontrolują zachowanie funkcji podświetlacza fokusu.

• Włącz podświetlenie: włącza lub wyłącza funkcję.
• Podświetlaj kursor systemowy: kontroluje czy fokus systemowy będzie podświetlany.
• Podświetlaj obiekt nawigatora: Kontroluje czy obiekt nawigatora będzie podświetlany.
• Podświetlaj kursor trybu przeglądania: kontroluje, czy wirtualny kursor przeglądania będzie podświetlany.

Pamiętaj że zaznaczenie/odznaczenie głównego pola wyboru zmieni też stan pozostałych pól. Jeżeli pierwsze pole wyboru zostanie oznaczone to wszystkie pozostałe odziedziczą ten stan. Jeżeli chcesz tylko podświetlić fokus systemowy, stan pola wyboru będzie ustawiony na "częściowo oznaczony".

Kurtyna

Możesz włączyć Kurtynę przełączając odpowiednie pole wyboru w ustawieniach. Zostanie wyświetlony monit o tym że po akceptacji ekran stanie się całkowicie czarny. Przed kontynuowaniem upewnij się, że mowa lub/i brajl działa i że jesteś w stanie używać komputera bez ekranu. Wciśnij przycisk "nie", jeżeli jednak nie chcesz włączać kurtyny. Jeżeli jesteś pewien, wciśnij przycisk "tak". Jeżeli nie chcesz więcej widzieć powyższej wiadomości zaznacz odpowiednie pole wyboru w tych samych ustawieniach, co ustawienia kurtyny. Pamiętaj, że zawsze możesz przywrócić powyższy monit korzystając z odpowiedniego pola wyboru.

Jeżeli chcesz przełączać stan kurtyny z dowolnego miejsca, wymagane jest przypisanie odpowiedniego skrótu na ekranie "Zdarzenia wejścia".

Domyślnie, odtwarzany jest dźwięk w przypadku włączenia lub wyłączenia kurtyny. Jeżeli chcesz zmienić to zachowanie, przełącz odpowiednie pole wyboru w sekcji ustawień widoczności poświęconej kurtynie.

Ustawienia zewnętrznych usług wsparcia wizualnego

Dodatkowe usługi wsparcia widoczności mogą być dostarczane jako dodatki dla programu NVDA. Jeżeli mają one swoje własne ustawienia można je edytować w osobnych dla nich grupach. Po więcej informacji prosimy zajrzeć do pomocy danego rozszerzenia.

12.1.8. Klawiatura (NVDA+Ctrl+K)

Kategoria klawiatura w oknie preferencji NVDA pozwala ustawić zachowanie NVDA w trakcie używania klawiatury. Zawiera następujące ustawienia:

Układ klawiatury

Pole rozwijalne pozwalające wybrać układ klawiatury dla NVDA. Obecnie dostępne są dwa układy: laptop i Desktop (komputer stacjonarny).

Wybierz klawisze modyfikatora NVDA

Pola wyboru na tej liście określają, które klawisze będą używane jako klawisze modyfikujące NVDA. Dostępne są następujące klawisze:

• Klawisz caps lock
• Insert na klawiaturze numerycznej
• Dodatkowy Insert (na większości klawiatur znajdujący się nad klawiszami strzałek, obok Home i End)

Jeśli żaden klawisz nie został wybrany jako klawisz NVDA, nie będzie możliwy dostęp do niektórych funkcji programu. W związku z tym, po kliknięciu w oknie preferencji NVDA przycisku Ok lub Zastosuj, pojawi się stosowny komunikat o błędzie, jeśli wszystkie pola wyboru klawiszy NVDA są nieoznaczone. Po zamknięciu okna z tym komunikatem, musisz wybrać przynajmniej jeden klawisz NVDA, aby prawidłowo zamknąć okno ustawień klawiatury.

Czytaj pisane znaki

Skrót Klawiszowy: NVDA+2

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wymawiać pojedyncze znaki podczas wpisywania ich na klawiaturze.

Czytaj pisane słowa

Skrót Klawiszowy: NVDA+3

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wymawiać całe wyrazy po ich wpisaniu z klawiatury.

Przerwij mowę dla wpisywanych znaków

Jeśli włączona, ta opcja spowoduje przerwanie mowy przy wpisaniu jakiegoś znaku. Opcja domyślnie włączona.

Przerwa mowy dla klawisza Enter

Jeśli włączona, ta opcja przerywa mowę za każdym razem, gdy naciśnięto klawisz Enter. Opcja domyślnie włączona.

Zezwalaj na przeglądanie w trybie czytaj wszystko

Jeśli włączona, niektóre polecenia nawigacyjne (takie jak klawisze szybkiej nawigacji w trybie czytania albo przechodzenie po liniach i akapitach) nie przerywają odczytywania tekstu od kursora do końca dokumentu, a zamiast tego odczyt tekstu przeskakuje do nowej pozycji i jest kontynuowany.

Dźwięk dla małych liter przy włączonym CapsLock

Jeśli opcja jest włączona, krótki dźwięk zostanie wygenerowany za każdym razem, gdy wciśnięto literę z shiftem przy włączonym CapsLock. Na ogół wpisywanie liter z shiftem przy włączonym CapsLock nie jest zamierzone i wynika z niewiedzy, że CapsLock jest włączony. A zatem ostrzeżenie o tym fakcie może się okazać pomocne.

Czytaj klawisze poleceń

Skrót Klawiszowy: NVDA+4

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie wypowiadać naciskane klawisze, którym nie odpowiadają znaki pisarskie, na przykład klawisze funkcyjne lub kombinacje Ctrl+litera.

Odtwarzaj dźwięk przy błędach pisowni podczas wpisywania

Gdy włączone, krótki dźwięk alarmu zostanie odtworzony, gdy słowo, które wpisujesz, zawiera błąd pisowni. Ta opcja jest dostępna tylko jeśli włączone jest zgłaszanie błędów pisowni w kategorii Ustawień formatowania preferencji NVDA.

Przetwarzaj klawisze z innych aplikacji

Ta opcja pozwala kontrolować, czy naciśnięcia klawiszy generowane przez aplikacje takie jak klawiatury ekranowe i aplikacje rozpoznawania mowy, powinny być przetwarzane przez NVDA. Opcja jest domyślnie włączona, aczkolwiek niektórzy użytkownicy mogą chcieć ją wyłączyć, np. aby pisać w języku wietnamskim przy użyciu programu UniKey. Pozostawienie jej wówczas włączonej powodowałoby wprowadzanie nieprawidłowych znaków.

12.1.9. Mysz (NVDA+Ctrl+M)

W tej kategorii preferencji można ustawić m.in. sposób śledzenia myszy przez NVDA, informowanie dźwiękiem o położeniu wskaźnika myszy. Zawiera następujące ustawienia:

Informuj o zmianach kształtu wskaźnika

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie podawać, jaki kształt ma wskaźnik myszy za każdym razem, kiedy dojdzie do jego zmiany. Wskaźnik myszy w systemie Windows zmienia się, by przekazać dodatkowe informacje, na przykład gdy znajduje się nad edytowalnym tekstem lub gdy system jest zajęty podczas ładowania programu.

Włącz śledzenie myszy

Skrót Klawiszowy: NVDA+m

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie czytać tekst znajdujący się aktualnie pod wskaźnikiem myszy. Opcja ta pozwala na odnajdywanie informacji na ekranie poprzez poruszanie fizyczną myszą bez konieczności nawigowania po hierarchii obiektów.

Rozdzielczość tekstu

Jeśli śledzenie myszy jest włączone, ta opcja pozwala dokładnie określić ile tekstu znajdującego się aktualnie pod wskaźnikiem myszy zostanie wypowiedziane. Dostępne opcje to znak, słowo, wiersz i akapit.

Aby przełączyć ten parametr z dowolnego miejsca, proszę przypisać własne zdarzenie wejścia używając Okna zdarzenia wejścia.

Podaj typ obiektu wskazanego myszą

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie informować o rodzaju obiektu wskazywanego myszą (np. przycisk, lista, pasek przewijania).

Sygnalizuj dźwiękiem położenie myszy

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie generować dźwięki podczas poruszania myszą, ułatwiając określenie pozycji wskaźnika na ekranie. Im wyżej mysz jest na ekranie, tym wyższy będzie dźwięk. Im bardziej po lewej lub prawej stronie ekranu znajduje się wskaźnik myszy, tym bardziej po lewej lub prawej stronie będzie słychać dźwięk (jeśli użytkownik ma podłączone stereofoniczne słuchawki lub głośniki).

Głośność dźwięku myszy zależy od jasności obrazu

Jeśli zaznaczysz to pole, dźwięki sygnalizujące położenie myszy będą tym głośniejsze, im jaśniejszy jest obraz znajdujący się w miejscu wskaźnika. Opcja ta ma znaczenie tylko, jeśli włączona jest funkcja "Sygnalizuj dźwiękiem położenie myszy". Funkcja domyślnie jest wyłączona.

Ignoruj ruch myszy z innych aplikacji

Ta opcja pozwala na ignorowanie zdarzeń myszy (ruchów myszy i naciskanych przycisków) wygenerowanych przez inne aplikacje, takie jak TeamViewer i inne oprogramowanie kontroli zdalnej. Opcja domyślnie wyłączona. Jeśli ją włączysz i masz włączoną opcję śledzenia myszy, NVDA nie będzie oznajmiać co jest pod myszą jeśli zostanie ona przesunięta przez inną aplikację.

12.1.10. Interakcja dotykowa

Ta kategoria preferencji, , dostępna tylko na komputerach z systemem Windows 8 i nowszymi z ekranem dotykowym, pozwala skonfigurować w jaki sposób NVDA obsługuje ekrany dotykowe. Zawiera następujące ustawienia:

Włącz wsparcie dotykowe

To pole wyboru przełącza obsługę dotykową NVDA. Gdy opcja ta jest włączona, możesz używać urządzenia dotykowego do nawigacji. W przeciwnym razie, urządzenie dotykowe zachowuje się tak, jakby NVDA nie był uruchomiony. Opcję tę można również przełączyć przy pomocy skrótu NVDA+CTRL+ALT+T.

Tryb wpisywania dotykowego

To pole wyboru pozwala określić metodę, której chcesz używać do wprowadzania tekstu przy użyciu klawiatury ekranowej. Jeśli jest zaznaczone, to gdy zlokalizujesz klawisz na klawiaturze ekranowej, możesz podnieść palec i wybrany klawisz zostanie wciśnięty. Gdy nie jest oznaczone, należy dwukrotnie stuknąć klawisz na klawiaturze ekranowej aby go nacisnąć.

12.1.11. Kursor przeglądu

W tej kategorii preferencji, można określić działanie kursora przeglądu. Zawiera następujące ustawienia:

Śledź fokus

Skrót Klawiszowy: NVDA+7

Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu zawsze zostanie umieszczony w tym samym obiekcie, w którym znajduje się fokus, gdy aktualny się zmieni.

Śledź kursor systemu

Skrót Klawiszowy: NVDA+6

Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu zostanie automatycznie przeniesiony przy każdym ruchu na pozycję kursora systemu, gdy jego pozycja się zmieni.

Śledź wskaźnik myszy

Gdy opcja jest włączona, kursor przeglądu będzie przesuwać się do wskaźnika myszy przy każdej zmianie jego położenia.

Tryb prostego przeglądania

Gdy opcja jest włączona, NVDA będzie filtrować hierarchie obiektów, którymi można nawigować, aby wykluczyć bezużyteczne obiekty np. obiekty niewidoczne albo używane tylko do tworzenia układu treści.

Aby przełączać ten tryb z każdego miejsca, proszę przypisać własne zdarzenie wejścia przy użyciu okna zdarzeń wejścia.

12.1.12. Prezentacja obiektów (NVDA+Ctrl+O)

Ta kategoria preferencji NVDA pozwala określić ilość informacji prezentowanych przez NVDA na temat kontrolek takich jak opis, informacje o położeniu itd. Zawiera następujące ustawienia:

Czytaj dymki podpowiedzi

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA będzie czytać pojawiające się dymki podpowiedzi (tooltip). Są to niewielkie wiadomości wyświetlane często po wskazaniu myszą lub przeniesieniu fokusa na dane okno lub kontrolkę.

Czytaj powiadomienia

Pole to kontroluje zachowanie NVDA w przypadku napotkania powiadomienia.

• Dymki pomocy są nieco większe od dymków podpowiedzi, i są powiązane ze zdarzeniami systemowymi takimi jak na przykład odłączenie zasilania, kabla sieciowego ITD.
• Powiadomienia toast zostały wprowadzone w systemie Windows 10. Pojawiają się one w centrum akcji i informują o zdarzeniach takich jak nadejście poczty, nowej aktualizacji systemu ITD.

Odczytuj klawisze skrótów

Jeśli zaznaczysz to pole, NVDA informując o obiektach, pozycjach menu lub kontrolkach okien dialogowych będzie wypowiadać również związany z nimi klawisz skrótu. Dla przykładu, menu plik może mieć przypisany skrót Alt+P.

Odczytuj położenie obiektów

Ta opcja pozwala zmienić sposób ogłaszania pozycji obiektu po przejściu do obiektu z fokusem lub obiektu nawigacji (np. 1 z 4).

odgadnij położenie obiektu, gdy nie dostępne

Gdy włączona jest opcja powiadamiania o położeniu obiektu, a z przyczyn technicznych jest ono niedostępne dla NVDA w aktualnej kontrolce, NVDA może próbować je odgadnąć.

Gdy opcja powyższa jest zaznaczona, NVDA może odczytywać informacje o pozycji w większej ilości obiektów, jak niektóre paski narzędziowe czy menu, lecz informacje te mogą być nieco niedokładne.

Odczytuj opisy obiektów

Odznacz to pole, jeśli nie chcesz, by program NVDA czytał opisy obiektów.

Sygnał paska postępu

Skrót Klawiszowy: NVDA+u

Ta opcja określa w jaki sposób NVDA sygnalizuje aktualizację paska postępu.

Dostępne są następujące opcje:

• Wyłączone: Nie będzie sygnalizowana żadna zmiana paska postępu.
• Mowa: Ta opcja instruuje NVDA, by zmiany pasków postępu były wypowiadane mową. Po każdej zmianie paska postępu, NVDA będzie wymawiać nową wartość.
• Dźwięk: Oznacza, że NVDA użyje sygnału dźwiękowego przy każdej zmianie paska postępu. Im wyższy dźwięk, tym bliżej jest do końca paska postępu.
• Mowa i dźwięk: Ta opcja oznacza informowanie jednocześnie dźwiękiem i mową, gdy pasek postępu się aktualizuje.

Sygnalizuj zmiany na paskach postępu będących w tle

Jest to opcja, która - gdy zaznaczona - sprawia, że NVDA śledzi zmiany paska postępu, nawet jeśli fizycznie pasek ten nie jest na pierwszym planie. Jeśli zminimalizujesz okno zawierające pasek postępu albo przełączysz się do innego okna, NVDA i tak będzie informował o postępach tego paska.

Informuj o dynamicznych zmianach treści

Skrót Klawiszowy: NVDA+5

Przełącza ogłaszanie nowej treści w niektórych obiektach takich jak terminale albo okienko historii w komunikatorach.

Odtwórz dźwięk, gdy pojawiają się automatyczne podpowiedzi

Przełącza oznajmianie pojawiania się automatycznych podpowiedzi. Gdy włączone, NVDA odtworzy dźwięk aby to oznajmić. Automatyczne podpowiedzi są listą sugerowanych wpisów opartą o tekst wprowadzony w niektórych polach edycyjnych i dokumentach. Dla przykładu, jeśli wprowadzisz tekst do pola wyszukiwania w Menu start w Windows Vista i nowszych, system wyświetli listę podpowiedzi bazującą na tym co zostało wpisane. Dla niektórych pól edycyjnych takich jak pola wyszukiwania w różnych aplikacjach Windows 10, NVDA może powiadomić, że po wpisaniu tekstu pojawiła się lista podpowiedzi. Lista podpowiedzi zostanie zamknięta po wyjściu z pola edycji i dla niektórych pól, NVDA może również o tym powiadomić.

12.1.13. Układ wprowadzania

Ta kategoria preferencji pozwala określić w jaki sposób NVDA kontroluje wprowadzanie znaków azjatyckich za pomocą IME lub usług tekstowych. Ponieważ metody wprowadzania bardzo się różnią dostępnymi właściwościami oraz sposobem przekazywania informacji, najprawdopodobniej będzie konieczne skonfigurowanie tych opcji indywidualnie dla każdej metody wprowadzania, aby uzyskać największą wygodę pisania.

Automatycznie zgłaszaj wszystkie dostępne znaki kandydujące

Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy wszystkie widoczne znaki kandydujące powinny być automatycznie odczytane gdy pojawia się lista znaków kandydujących albo jej strona się zmienia. Włączenie tej opcji dla piktograficznych metod wprowadzania, takich jak chińska nowa ChangJie albo Boshiami jest przydatne, ponieważ możesz automatycznie usłyszeć wszystkie symbole, ich numery i od razu któryś wybrać. Natomiast dla fonetycznych metod wprowadzania, takich jak chińska nowa fonetyczna, może okazać się lepsze wyłączenie tej opcji, ponieważ wszystkie symbole będą brzmieć tak samo i będziesz musiał użyć strzałek do przejścia po liście aby uzyskać więcej informacji z opisów znaków każdego kandydata.

Czytaj wybrany znak kandydujący

Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy NVDA powinien ogłaszać wybrany znak kandydujący, gdy pojawia się lista znaków kandydujących lub zaznaczenie się zmieni. Dla metod wprowadzania, w których zaznaczenie może zostać zmienione klawiszami strzałek (takich jak chińska nowa fonetyczna) jest to konieczne, ale dla innych metod wprowadzania może okazać się wygodniejsze wpisywanie z wyłączoną tą opcją. Uwaga: nawet po wyłączeniu tej opcji, punkt przeglądu będzie wciąż umieszczany na wybranym znaku kandydującym, pozwalając użyć obiektu nawigacji / przeglądu dla ręcznego odczytania tego lub innych znaków kandydujących.

Zawsze ogłaszaj krótki opis znaku kandydującego

Ta opcja, domyślnie włączona, pozwala określić czy NVDA powinien odczytać krótki opis każdego znaku kandydującego, gdy zostanie on zaznaczony lub będzie odczytany automatycznie po pojawieniu się listy kandydatów. Uwaga: dla ustawień regionalnych takich jak chiński, ogłaszanie dodatkowych opisów wybranego znaku kandydującego działa niezależnie od ustawienia tej opcji. Ta opcja może być użyteczna dla metod wprowadzania koreańskiego lub japońskiego.

Ogłaszaj zmiany w łańcuchu czytania

Niektóre metody wprowadzania, np. chińska nowa fonetyczna albo nowa ChangJie posiadają łańcuch czytania (czasem znany jako ciąg prekompozycyjny). Dzięki tej opcji możesz określić, czy nowe znaki dodawane do tego łańcucha powinny być odczytywane przez NVDA. Opcja jest domyślnie włączona. Uwaga: niektóre starsze metody wprowadzania, takie jak chińska ChangJie mogą nie używać łańcucha czytania do przechowywania znaków prekompozycyjnych, a zamiast tego bezpośrednio używać łańcucha kompozycyjnego. Następna opcja omawia konfigurowanie odczytu łańcucha kompozycyjnego.

Zgłaszaj zmiany w ciągu składowym

Po tym jak dane z łańcucha czytania lub ciągu prekompozycyjnego uformowały prawidłowy symbol piktograficzny, większość metod wprowadzania umieszcza ten symbol w ciągu składowym dla tymczasowego przechowania razem z innymi utworzonymi symbolami, zanim ostatecznie trafią one do dokumentu. Ta opcja pozwala określić, czy NVDA powinien ogłaszać nowe znaki dodawane do ciągu składowego. Opcja jest domyślnie włączona.

12.1.14. Tryb czytania (NVDA+Ctrl+B)

Ta kategoria preferencji NVDA określa sposób działania programu podczas czytania skomplikowanych dokumentów, np. stron internetowych. Zawiera następujące ustawienia:

Maksymalna liczba znaków w linii

To pole określa maksymalną długość linii trybu czytania (w znakach).

Maksymalna liczba linii na stronie

Ustala ilość linii, które zostaną przeskoczone po wciśnięciu Page up lub Page down w trybie czytania.

Użyj układu ekranu

Skrót Klawiszowy: NVDA+v

Ta opcja pozwala określić, czy zawartość oglądana w trybie czytania, taka jak linki i inne pola, powinna trafiać do osobnych linii, czy też powinna zostać utrzymana w układzie zbliżonym do wizualnego rozmieszczenia elementów na ekranie. Jeśli włączona, elementy będą rozmieszczone tak jak są wyświetlane wizualnie, a po jej wyłączeniu, każdy będzie umieszczany w nowej linii.

Włącz tryb czytania podczas wczytywania strony

Ten przełącznik określa, czy tryb czytania powinien być automatycznie włączany podczas ładowania strony. Jeśli wyłączone, tryb czytania może być aktywowany ręcznie na stronach lub w dokumentach, które wspierają ten tryb. Zobacz rozdział o trybie czytania zawierający listę aplikacji obsługujących tryb czytania. Ta opcja nie ma zastosowania do sytuacji, w których tryb czytania jest zawsze opcjonalny np. w Microsoft Word. Opcja jest domyślnie włączona.

automatycznie czytaj wszystko przy wczytywaniu strony

Ta opcja przełącza automatyczne odczytywanie strony po jej załadowaniu w trybie czytania. Domyślnie opcja jest zaznaczona.

Informuj o tabelach układu treści

Ta opcja określa jak NVDA traktuje tabele używane wyłącznie do wizualnego rozmieszczenia treści. Gdy jest włączona, NVDA będzie je traktować jak normalne tabele, zgłaszając je w oparciu o Ustawienia formatowania dokumentów i przechodząc do nich przy użyciu komend szybkiej nawigacji. Gdy opcja jest wyłączona - nie będą zgłaszane, ani wyszukiwane w szybkiej nawigacji. Zawartość tych tabel będzie jednak nadal dostępna jako tekst. Ta opcja jest domyślnie wyłączona.

Aby przełączać dołączanie tabel układu treści z każdego miejsca, należy przypisać temu poleceniu własne zdarzenie wejścia przy użyciu okna Zdarzenia wejścia.

Konfiguracja ogłaszania pól, takich jak linki i nagłówki

Proszę przejrzeć opcje w kategorii formatowania dokumentu w oknie Preferencji NVDA, aby skonfigurować informacje, które są ogłaszane w trakcie nawigacji, takie jak linki, nagłówki i tabele.

Automatyczny tryb formularza przy zmianie fokusa

Ta opcja pozwala na wywołanie trybu formularza z trybu czytania, gdy zmieni się fokus. Jeśli poruszając się po stronie internetowej naciskając TAB znajdziesz się we formularzu, a ta opcja zostanie zaznaczona, NVDA automatycznie przejdzie do trybu formularza.

Automatyczny tryb formularza przy ruchach kursora

Opcja ta, gdy zaznaczona, powoduje automatyczne wejście i wyjście z trybu formularza za pomocą klawiszy strzałek. Na przykład, gdy poruszając się strzałkami po stronie internetowej natrafisz na pole edycyjne, NVDA automatycznie przejdzie w tryb formularza. Gdy natomiast naciśniesz w formularzu strzałkę w dół i wyjdziesz poza kontrolkę, NVDA powróci do trybu czytania.

Sygnalizuj dźwiękiem tryby przeglądania

Jeśli ta opcja jest włączona, NVDA będzie sygnalizować dźwiękiem przełączanie się między trybem czytania i trybem formularza, zamiast ogłaszać te zmiany mową.

Nie przekazuj do dokumentu zdarzeń wejścia niebędących poleceniami

Domyślnie włączone, to ustawienie pozwala zdecydować, że zdarzenia wejścia, (takie jak naciskane klawisze) które nie są poleceniami NVDA, ani nie wyglądają na polecenia aplikacji, powinny nie być przekazywane do dokumentu, w którym znajduje się punkt uwagi. Dla przykładu: jeśli to ustawienie jest włączone i naciśnięto literę j, zostanie ona zignorowana, ponieważ nie jest komendą szybkiej nawigacji i nie wydaje się być poleceniem aplikacji. W takim wypadku zostanie odegrany domyślny dźwięk systemowy.

Automatycznie ustaw kursor na klikalnym elemencie

Klawisz: NVDA+8

Opcja ta kontroluje, czy NVDA będzie domyślnie ustawiać kursor systemowy na pierwszym klikalnym elemencie takim jak link, pole wyboru czy przycisk, gdy tryb przeglądania zostanie aktywowany. Pozostawienie tej opcji wyłączonej sprawi, że NVDA nie będzie ustawiać się na pierwszym klikalnym elemencie po aktywowaniu trybu przeglądania. Może spowodować to przyspieszenie działania trybu przeglądania. Kursor będzie przenoszony do pozycji kontrolki w przypadku aktywowania jej. Włączenie tej opcji może spowodować, że wsparcie pewnych stron internetowych poprawi się, ale kosztem responsywności.

12.1.15. Formatowanie dokumentów (NVDA+Ctrl+D)

Większość pól wyboru w tej kategorii służy do konfiguracji, jaki rodzaj formatowania chcesz usłyszeć automatycznie podczas poruszania się kursorem po dokumentach. Jeśli np. zaznaczysz pole wyboru "Odczytuj nazwy czcionek", to za każdym razem gdy kursor znajdzie się na tekście z inną czcionką, nazwa tej czcionki zostanie odczytana.

Opcje formatowania dokumentu są pogrupowane. Możemy w ten sposób skonfigurować odczytywanie:

• Czcionki
  • Nazw czcionek
  • Rozmiaru czcionki
  • Atrybutów czcionki
  • Podkreślenia
  • Oznaczonego (Podświetlonego tekstu)
  • Stylu tekstu
  • Kolorów
• Informacji o dokumencie
  • Komentarzy
  • Indeksy górne i dolne
  • Zmian edycyjnych
  • Błędów pisowni
• stron i odstępów
  • Numerów stron
  • Numerów linii
  • Wcięć linii (Wyłączone, Mowa, Dźwięki, Mowa i dźwięki)
  • Wcięć akapitu (np. wysunięcie, wcięcie pierwszej linii)
  • Interlinii (pojedyncza, podwójna etc)
  • Wyrównania tekstu
• Informacji o tabeli
  • Tabel
  • Nagłówków kolumn i wierszy tabeli
  • Współrzędnych komórek tabeli
  • Ramek komórek [(Wyłączone, Style, kolory i style)
• Elementów
  • Nagłówków
  • Linków
  • Obrazków
  • List
  • Cytatów
  • Grup
  • Punktów orientacyjnych
  • Artykułów
  • Ramek
  • Gdy element jest klikalny

Aby przełączać te ustawienia z każdego miejsca, proszę określić własne zdarzenia wejścia w oknie zdarzenia wejścia.

Zgłaszaj formatowanie za kursorem

Jeśli opcja jest włączona, to NVDA spróbuje wykryć wszystkie zmiany formatowania w odczytywanej linii, nawet jeśli to pogorszy wydajność NVDA.

Domyślnie NVDA wykryje formatowanie na pozycji Kursora Systemu / punktu Przeglądu, a w niektórych przypadkach może wykryć formatowanie reszty wierszy, ale tylko wtedy gdy nie będzie to powodować spadku wydajności.

Włącz tę opcję, by przeprowadzić korektę dokumentów w aplikacjach takich jak Wordpad, gdzie formatowanie jest bardzo ważne.

Zgłaszaj wcięcia linii

Ta opcja pozwala ustawić w jaki sposób mają być zgłaszane wcięcia na początku linii. Lista rozwijana zgłaszania wcięć linii ma cztery opcje.

• Wyłączone: NVDA nie będzie zgłaszał wcięć.
• mowa: gdy zmieni się głębokość wcięcia linii, NVDA wypowie komunikat w stylu "12 spacja" lub "4 tab."
• Dźwięki: przy zmianie głębokości wcięcia linii, dźwięki odzwierciedlą głębokość wcięcia. Wysokość dźwięku będzie wzrastać dla każdej spacji, a dla tabulatora przyrost wysokości dźwięku będzie równy przyrostowi dla czterech spacji.
• Mowa i dźwięki: ta opcja zgłosi wcięcia przy użyciu obu powyższych metod.

12.1.16. Ustawienia Windows 10 OCR

Ta kategoria preferencji NVDA pozwala skonfigurować Windows 10 OCR. Zawiera następujące ustawienia:

Język rozpoznawania

Ta lista rozwijana pozwala wybrać język, używany do rozpoznawania tekstu.

12.1.17. Ustawienia zaawansowane

Uwaga! Ustawienia w tej kategorii są przeznaczone dla zaawansowanych użytkowników i mogą spowodować nieprawidłowe działanie NVDA jeśli zostaną błędnie zmodyfikowane. Zmieniaj te ustawienia tylko jeśli wiesz co robisz lub zostałeś poinstruowany przez twórcę NVDA.

Zmienianie ustawień zaawansowanych

Aby zmienić ustawienia zaawansowane, musi zostać zaznaczone pole wyboru potwierdzenia, że rozumiesz ryzyko wynikające ze zmieniania tych ustawień.

Przywracanie ustawień domyślnych

Przycisk przywraca domyślne wartości ustawień, nawet jeśli pole wyboru potwierdzenia nie jest zaznaczone. Po zmianie ustawień, możesz chcieć wrócić do ich wartości domyślnych. Może również to mieć miejsce jeśli nie jesteś pewien, czy ustawienia zostały zmienione.

włącz wczytywanie własnego kodu z piaskownicy dewelopera NVDA

Podczas tworzenia dodatków dla NVDA jest istotna możliwość testowania kodu w trakcie jego tworzenia. Ta opcja, gdy zaznaczona, zezwala NVDA na wczytywanie własnych modułów aplikacji, wtyczek globalnych, sterowników linijek brajlowskich i syntezatorów, ze specjalnego folderu scratchpad w folderze twojej konfiguracji NVDA. Poprzednio NVDA bezpośrednio wczytywał własny kod z folderu konfiguracji użytkownika, bez możliwości wyłączenia tego. Ta opcja jest domyślnie wyłączona, zapewniając, że nieprzetestowany kod nie będzie uruchamiany przez NVDA bez wiedzy użytkownika. Jeśli chcesz rozpowszechniać własny kod do innych, powinieneś spakować go jako dodatek NVDA.

Otwórz katalog piaskownicy NVDA

Ten przycisk otwiera folder, w którym możesz umieszczać własny kod podczas prac nad nim. Przycisk jest aktywny tylko, gdy NVDA jest ustawione na wczytywanie własnego kodu z piaskownicy programisty.

Włącz selektywną rejestrację dla zdarzeń UIA

Ustawienie to kontroluje, w jaki sposób NVDA rejestruje zdarzenia wysyłane przez API Microsoft UI Automation. Gdy opcja ta jest włączona, NVDA rejestruje wiele zdarzeń UIA, które potem są filtrowane już w samym programie. Powoduje to znaczny spadek wydajności, szczególnie w aplikacjach takich, jak Visual Studio. Zatem, gdy opcja ta jest włączona, NVDArejestruje tylko zdarzenia związne z kursorem. Jeżeli doświadczasz znacznych problemów z wydajnością, zalecamy włączenie tego ustawienia.

Użyj Microsoft UI automation do interakcji z kontrolkami dokumentów Word

Gdy ta opcja jest włączona, NVDA będzie próbowało używać interfejsu Microsoft UI Automation dla pozyskiwania informacji o dokumencie w kontrolkach Microsoft Word. Obejmuje to sam edytor Microsoft Word oraz okna przeglądania i tworzenia wiadomości w Microsoft Outlook. Dla najnowszych wersji Microsoft Office 2016/365 uruchomionych na systemie windows 10, obsługa UI Automation jest wystarczająco kompletna aby umożliwić dostęp do Microsoft Word prawie równy z wcześniej istniejącą obsługą dokumentów Word przez NVDA, z dodatkową zaletą zwiększonej responsywności. Mogą jednak istnieć informacje, które nie są wcale dostarczane, albo są dostarczane nieprawidłowo w niektórych wersjach Microsoft Office, co znaczy, że na obsłudze UI Automation nie zawsze można polegać. Wciąż nie zalecamy domyślnego włączania tej funkcji przez większość użytkowników, ale mile widziane będą testy i uwagi od użytkowników Office 2016/365.

Używaj UIA Api w celu korzystania z konsoli systemu Windows, gdy to możliwe

Gdy ta opcja jest włączona, NVDA będzie korzystać z nowego, eksperymentalnego wsparcia dla konsoli systemu Windows 10 korzystającego z poprawek dostępności poczynionych przez Microsoft. Jak powiedziano powyżej funckaj ta jest nadal bardzo eksperymentalna, toteż jej używanie nie jest jeszcze zalecane. Zakłada się że po ukończeniu prac stanie się ona nową domyślną metodą interakcji z programami konsolowymi.

Odczytuj hasła w konsolach UIA

To ustawienie kontroluje, czy odczytywanie znaków jest kontrolowane przez funkcję czytaj pisane znaki or speak typed words in situations where the screen does not update (such as password entry) in the Windows Console with UI automation support enabled. For security purposes, this setting should be left disabled. However, you may wish to enable it if you experience performance issues or instability with typed character and/or word reporting while using NVDA's new experimental console support.

Używaj nowej metody przetwarzania wpisywanych znaków, gdy wspierane

Ta opcja aktywuje alternatywną metodę przetwarzania znaków w programach wiersza poleceń systemu Windows. ustawienie to powoduje znaczne przyspieszenie pracy i poprawia kilka błędów, jednakże może być ono niekompatybilne ze starszymi programami konsolowymi. Ta funkcja jest dostępna i domyślnie włączona dla systemów operacyjnych Windows 10 1607i nowszych gdy interfejs UI Automation jest niedostępny lub wyłączony. Uwaga! Gdy ta opcja jest włączona wpisywane znaki, które nie pojawiają się na ekranie (takie jak hasła), będą odczytywane! W środowiskach niegodnych zaufania możesz tymczasowo wyłączyć opcję czytaj pisane znaki oraz czytaj pisane słowa podczas wpisywania haseł.

Próba zatrzymywania mowy dla przestarzałych zdarzeń fokusu

Ta opcja włącza zachowanie, które spowoduje próby zatrzymywania mowy dla przestarzałych zdarzeń mowy. ogólnie może się zdarzyć, że NVDA będzie wymawiałą przestarzałą informację w aplikacjach webowych, takich jak Gmail przy szybkim przechodzeniu używając przeglądarki Chrome. Jest to funkcja eksperymentalna od wersji NVDA 2020.2.

Szybkość śledzenia przemieszczania się po polach edycji (w milisekundach)

Pozwala skonfigurować ilość milisekund, którą NVDA będzie czekało przed przesunięciem kursora w polach edycji. Jeśli zauważysz, że NVDA nieprawidłowo śledzi kursor, np. jest zawsze znak za kursorem lub powtarza linie, możesz próbować zwiększyć tę wartość.

Włączone logowanie kategorii debugowania

Pola wyboru na tej liście pozwalają włączyć konkretne kategorie informacji debugowania w dzienniku NVDA. Zapisywanie tych informacji może zmniejszyć wydajność i zwiększyć rozmiar pliku logu. Włącz określone kategorie tylko, gdy zostaniesz poinstruowany przez programistę NVDA np. w trakcie badania, dlaczego sterownik linijki brajlowskiej nie pracuje prawidłowo.

12.2. Różne ustawienia

Oprócz okna preferencji NVDA, podmenu Ustawienia w menu NVDA zawiera kilka innych elementów, omówionych poniżej.

12.2.1. Słowniki wymowy

Menu słowniki wymowy (znajdujące się w menu Ustawienia) zawiera polecenia otwierające okna dialogowe, które pozwalają zarządzać sposobem w jaki NVDA wypowiada określone słowa lub frazy. Obecnie istnieją trzy rodzaje słowników mowy. Są to:

• Słownik domyślny: wpisy tego słownika mają wpływ na całą wymowę w NVDA.
• Słownik głosu: reguły w tym słowniku mowy wpływają na aktualnie używany głos syntezatora
• Słownik Tymczasowy: wpisy tego słownika mają wpływ na całą wymowę w NVDA, ale tylko dla bieżącej sesji. Reguły te są tymczasowe i zostaną utracone, jeśli NVDA zostanie ponownie uruchomiony.

Musisz określić własne zdarzenia wejścia używając okna zdarzenia wejścia jeśli chcesz otwierać któreś z tych okien z każdego miejsca.

Okno dialogowe każdego słownika zawiera listę zdefiniowanych reguł wymowy. Znajdują się tam również przyciski Dodaj, Edytuj i Usuń.

Aby dodać nową regułę do słownika, naciśnij przycisk Dodaj, a następnie wypełnij pola w wyświetlonym oknie dodawania reguły, i naciśnij przycisk OK. Nową regułę zobaczysz na liście reguł. aby jednak upewnić się, że reguła została zapisana naciśnij przycisk OK, aby zamknąć okno słownika po zakończeniu edycji.

Reguły słowników mowy NVDA pozwalają zamienić jeden ciąg znaków na inny. Prosty przykład: chcemy, aby zamiast słowa "ptak", NVDA czytał słowo "żaba". Najprostszym sposobem na to jest wpisanie słowa ptak w polu wzorzec, a słowa żaba w polu Zamiana w oknie dialogowym Dodaj regułę. Można także wpisać opis reguły w polu komentarz (np. zamiana słowa ptak na żaba).

Słowniki mowy w NVDA mają jednak o wiele więcej możliwości niż tylko proste zamiany słów. Okno dodawania reguły zawiera pole wyboru "Uwzględniaj wielkość liter", a jego zaznaczenie sprawi, że NVDA będzie przy stosowaniu reguły zwracał uwagę na to, czy tekst jest wpisany dużymi, czy małymi literami. Domyślnie NVDA ignoruje różnice w wielkości liter.

Zestaw przycisków opcji pozwala określić, czy wpisany wzorzec powinien pasować gdziekolwiek, tylko jako całe słowo albo powinien być traktowany jako "wyrażenie regularne". Ustawienie dopasowywania wzorca do caŁego sŁowa oznacza, że wzorzec będzie zamieniony tylkoo jeżeli wzorzec nie występuje jako część większego słowa. Ten warunek zostaje spełniony jeżeli znaki od razu przed lub po słoowie są wszystko oprócz jednej litery, cyfry, lub podkreślnika, oraz jeżeli w ogóle nie występuje żaden znak. Wracając do wcześniejszego przykładu zamiany "ptak" na "żaba", jeśli reguła zostałaby ustawiona jako zastąpienie całego słowa, nie zastąpiłaby słowa "ptaki".

Wyrażenie regularne jest to wzorzec zawierający specjalne symbole, które pozwalają na dopasowanie więcej niż jednego znaku jednocześnie, mogą to być np. cyfry lub litery. Wyrażenia regularne nie będą omawiane w tym podręczniku. Po więcej informacji zapraszamy na stronę [https://docs.python.org/3.7/howto/regex.html].

12.2.2. Wymowa znaków i symboli

To okno dialogowe pozwala określić w jaki sposób NVDA wypowiada konkretne znaki czy inne symbole. Pozwala także ustawić poziom interpunkcji, przy którym są one wypowiadane.

Język, którego wymowa jest edytowana, będzie wyświetlony w tytule okna dialogowego. Uwaga: to okno uwzględnia opcję "Ufaj językowi głosu przetwarzając znaki i symbole" znajdującą się w kategorii głosw oknie Preferencji NVDA; tj. gdy ta opcja jest włączona, używa języka głosu zamiast globalnego języka NVDA.

Aby zmienić symbol, najpierw zaznacz go na liście. Możesz filtrować symbole wprowadzając symbol lub część zastępującego tekstu w polu edycji sortuj według.

• Pole zamień określa tekst, który powinien być wypowiadany zamiast tego znaku.
• Używając listy poziom, można regulować najniższy poziom interpunkcji, na którym dany znak będzie wypowiadany.
• Pole wyślij rzeczywisty symbol do syntezatora określa, czy sam symbol (w przeciwieństwie do jego zastępnika) powinien zostać wysłany do syntezatora. Jest to przydatne, jeśli symbol powoduje pauzę w odczycie albo zmianę intonacji głosu. Dla przykładu przecinek powoduje krótką pauzę syntezatora. Istnieją trzy opcje:
  • Nigdy: Nigdy nie wysyłaj rzeczywistego symbolu do syntezatora.
  • zawsze: zawsze wysyłaj rzeczywisty symbol do syntezatora.
  • tylko poniżej poziomu symbolu: wyślij rzeczywisty symbol tylko wtedy, gdy poziom interpunkcji jest niższy niż poziom symbolu. Można tego użyć, aby symbol miał tekstowy odpowiednik wypowiadany na wyższych poziomach interpunkcji bez powodowania pauzy, a był identyfikowany pauzą na niższych poziomach.

Możesz dodać nowe symbole po naciśnięciu przycisku "Dodaj". W okienku, które się pojawi, wprowadź symbol i naciśnij Ok. Następnie zmodyfikuj pozostałe pola, tak jak przy innych symbolach.

Możesz usunąć symbol, naciskając przycisk "Usuń".

Aby zapisać zmiany naciśnij przycisk ok, aby je odrzucić - naciśnij zrezygnuj.

W przypadku złożonych symboli, pole zamiany powinno zawierać referencję grupową tekstu docelowego. Na przykłąd, dla wzorca, który stosuje się do całej daty, w polu powinno być napisane \1, \2, i \3, aby zmiana zadziałała dla odpowiednich części daty. Normalne ukośniki wsteczne powinni być dublowane, na przykład "a\\b" powinno być wpisane właśnie w takim porządku, aby dostać zamianę "a\b".

12.2.3. Zdarzenia wejścia

W tym oknie dialogowym możesz skonfigurować komendy NVDA uruchamiane przez zdarzenia wejścia (klawisze naciskane na klawiaturze, przyciski na monitorze brajlowskim, etc.).

Pokazywane są tylko polecenia, które mają zastosowanie bezpośrednio przed otwarciem tego okna. Dla przykładu, jeśli chcesz skonfigurować polecenia związane z trybem czytania, powinieneś otworzyć okno zdarzeń wejścia, gdy znajdujesz się w trybie czytania.

Drzewo w tym oknie wyświetla wszystkie dostępne polecenia NVDA podzielone na kategorie. Możesz je filtrować wpisując w pole edycyjne filtru jedno lub więcej słów występujących w nazwie polecenia. Jakiekolwiek zdarzenia wejścia powiązane z poleceniem, są wyświetlone poniżej tego polecenia.

Aby dodać zdarzenie wejścia do polecenia, wybierz polecenie i kliknij przycisk "Dodaj". Następnie wprowadź zdarzenie wejścia, które chcesz powiązać; np. naciśnij klawisz na klawiaturze albo przycisk na monitorze brajlowskim. Często zdarzenie wejścia może zostać zinterpretowane na wiele sposobów. Dla przykładu, jeśli nacisnąłeś klawisz, możesz wymagać, aby był on powiązany z aktualnym układem klawiatury (np. desktop lub laptop) albo stosować go dla wszystkich układów klawiatury. W takim przypadku pojawi się menu umożliwiające wybór pożądanej opcji.

Aby usunąć powiązanie zdarzenia wejścia z poleceniem, wybierz to zdarzenie i naciśnij przycisk "Usuń".

Kategoria "Emulowane klawisze systemowe" zawiera polecenia emulujące systemowe skróty klawiszowe. Skróty takie mogą zostać użyte na przykład do kontrolowania aspektów systemu operacyjnego przy pomocy monitora brajlowskiego. Aby dodać emulowane polecenie, wybierz kategorię "Emulowane klawisze systemowe", a następnie wciśnij przycisk "Dodaj". Następnie, wciśnij skrót, który chcesz emulować. Skrót pojawi się potem jako normalne, mapowalne polecenie NVDA.

Uwaga:

• W celu zachowania emulowanych skrótów klawiszowych, należy najpierw przypisać do nich polecenie NVDA.
• Przypisanie polecenia NVDA korzystającego z klawiszy modyfikujących do emulowanego skrótu pozbawionego modyfikatorów. Na przykład, przypisanie emulowanego polecenia 'A' do polecenia 'CTRL+M' może skończyć się błędną interpretacją skrótu przez aplikację.

Po zakończeniu wprowadzania zmian, naciśnij przycisk OK aby je zachować albo przycisk Anuluj, aby odrzucić.

12.3. Zapisywanie i przywracanie ustawień

NVDA domyślnie zapisuje ustawienia automatycznie przy wyjściu z programu. To zachowanie może zostać wyłączone w okienku "Ustawienia ogólne". Aby ręcznie zapisać ustawienia w każdej chwili, użyj polecenia "Zapisz ustawienia" w menu NVDA.

Jeśli przez pomyłkę zmienisz ustawienia programu, możesz skorzystać z opcji "Przywróć zapisane ustawienia" dostępnej z menu NVDA. Możesz również przywrócić konfigurację do ustawień fabrycznych, wybierając w menu NVDA polecenie "Zresetuj konfigurację do ustawień fabrycznych".

Przydatne są także następujące klawisze poleceń NVDA:

12.4. Profile konfiguracji

Czasem może być przydatne posiadanie różnych ustawień dla różnych sytuacji. Dla przykładu: możesz chcieć mieć włączone ogłaszanie wcięć podczas edycji albo zgłaszanie atrybutów czcionek podczas poprawiania tekstu. NVDA pozwala to osiągnąć za pomocą profili konfiguracyjnych.

Profil konfiguracyjny zawiera tylko te ustawienia, które zostały zmienione podczas edycji profilu. Większość ustawień może być zmieniona w profilach konfiguracyjnych, wyłączając ustawienia znajdujące się w kategorii ogólne w oknie Preferencji NVDA, które mają zastosowanie do całego programu.

Profile konfiguracyjne mogą być aktywowane ręcznie przy użyciu okna, lub własnego zdarzenia wejścia. Mogą być również aktywowane automatycznie przez wyzwalacze, takie jak przejście do określonej aplikacji.

12.4.1. Podstawowe zarządzanie

Profilami zarządzasz wybierając polecenie "Profile konfiguracji" w menu NVDA. Możesz zrobić to również za pomocą skrótu klawiszowego:

• NVDA+Ctrl+p: wyświetl okno profili konfiguracji.

Lista w tym oknie dialogowym, zawiera wszystkie dostępne profile. Po otwarciu okna, domyślnie wybrany jest aktualnie edytowany profil. Dla profili aktywnych wyświetlane są również dodatkowe informacje, określające, czy są ręcznie aktywowane, aktywowane przez wyzwalacze i/lub będące w trakcie edycji.

Aby zmienić nazwę lub usunąć profil, naciśnij odpowiedni przycisk w oknie dialogowym.

Naciśnij przycisk Zamknij, aby zamknąć okno.

12.4.2. Tworzenie profilu

Aby utworzyć profil, naciśnij przycisk "Nowy"..

W oknie nowego profilu, możesz określić jego nazwę. Możesz również wybrać, jak ten profil powinien być używany. Jeśli chcesz aktywować go tylko ręcznie, wybierz aktywację ręczną (ustawienie domyślne). W innym wypadku wybierz wyzwalacz, który powinien uruchamiać ten profil. Dla ułatwienia, jeśli nie wybrałeś nazwy profilu, wybór wyzwalacza automatycznie wypełni pole nazwy. Zobacz poniżej aby uzyskać więcej informacji o wyzwalaczach.

Naciśnięcie przycisku OK spowoduje utworzenie profilu i zamknięcie okna profili konfiguracji abyś mógł edytować utworzony profil.

12.4.3. Ręczna aktywacja

Możesz ręcznie aktywować profil, wybierając go na liście i naciskając przycisk Aktywuj ręcznie. Po aktywacji, inne profile będą mogły być aktywowane przez wyzwalacze, ale każde ustawienie obecne w profilu ręcznie aktywowanym będzie nadrzędne. Dla przykładu, jeśli profil został uruchomiony przez wyzwalacz dla aktualnej aplikacji i zgłaszanie linków jest włączone w tym profilu, ale wyłączone w profilu ręcznie aktywowanym, linki nie będą zgłaszane. Jeśli jednak zmieniłeś głos w profilu uruchomionym przez wyzwalacz, ale nie zmieniałeś głosu w profilu ręcznie aktywowanym, użyty będzie głos z profilu automatycznie aktywowanego przez wyzwalacz. Wszystkie dokonane zmiany zostaną zapisane w profilu ręcznie aktywowanym. Aby unieaktywnić ręcznie aktywowany profil, wybierz go w oknie profili konfiguracji i naciśnij przycisk Dezaktywuj.

12.4.4. Wyzwalacze

Naciśnięcie przycisku Wyzwalacze w oknie profili konfiguracji, pozwala zmienić profile, które powinny być aktywowane automatycznie.

Lista wyzwalaczy wyświetla dostępne wyzwalacze, które są następujące:

• Aktualna aplikacja: uruchamiany, gdy przełączysz się do aktualnej aplikacji.
• Czytaj wszystko: aktywowany podczas czytania poleceniem Czytaj wszystko.

Aby zmienić profil, który powinien być automatycznie aktywowany przez wyzwalacz, wybierz wyzwalacz, a następnie wybierz pożądany profil na liście profili. Możesz wybrać (konfiguracja normalna) jeśli nie chcesz, aby profil był używany.

Naciśnij przycisk Zamknij, aby powrócić do profili konfiguracji.

12.4.5. Edycja profilu

Jeśli aktywowałeś ręcznie jakiś profil, każda zmiana ustawień zostanie zapisana w tym profilu. W przeciwnym wypadku, każda zmiana ustawień zostanie zapisana do profilu ostatnio aktywowanego przez wyzwalacz. Dla przykładu: jeśli masz profil konfiguracyjny skojarzony z Notatnikiem i przełączysz się do notatnika, jakiekolwiek zmienione ustawienie zostanie zapisane do profilu. Jeśli żaden profil nie jest aktywowany ręcznie ani automatycznie, wszystkie zmienione ustawienia zostaną zapisane w normalnym pliku konfiguracyjnym.

Aby edytować profil skojarzony z funkcją czytaj wszystko, musisz aktywować ręcznie ten profil.

12.4.6. Tymczasowe wyłączenie wyzwalaczy

Czasem jest przydatne czasowe wyłączenie wszystkich wyzwalaczy. Dla przykładu: możesz chcieć edytować profil aktywowany ręcznie, albo plik normalnej konfiguracji, bez wpływu na to profili aktywowanych przez wyzwalacze. Możesz to osiągnąć przez oznaczenie pola wyboru Tymczasowo wyłącz wszystkie wyzwalacze w oknie dialogowym profili konfiguracji.

Aby możliwe było wyłączenie wyzwalaczy z każdego miejsca, należy zdefiniować własne zdarzenie wejścia przy użyciu okna zdarzeń wejścia.

12.4.7. Aktywacja profilu przy użyciu zdarzeń wejścia

Do każdego dodanego profilu można przypisać jedno lub wiele zdarzeń wejścia, które będą go aktywować. Domyślnie, profile konfiguracji nie mają przypisanych zdarzeń wejścia. Możesz dodać zdarzenie wejścia aktywujące profil przy użyciu okna zdarzenia wejścia. Każdy profil posiada odpowiadający mu wpis w kategorii profile konfiguracji. Po zmianie nazwy profilu, aktywujące go zdarzenia wejścia będą nadal działać. Usunięcie profilu automatycznie usunie zdarzenia wejścia przypisane do jego aktywacji.

12.5. Lokalizacja plików konfiguracyjnych

Wszystkie ustawienia wersji przenośnej NVDA, folder appModules oraz niestandardowe sterowniki znajdują się w katalogu o nazwie userConfig w folderze głównym NVDA.

Instalacyjna wersja NVDA przechowuje wszystkie ustawienia, niestandardowe sterowniki i dodatki w specjalnym katalogu NVDA w profilu użytkownika systemu Windows. Oznacza to, że każdy użytkownik w systemie może mieć własne ustawienia NVDA. Aby móc otworzyć katalog konfiguracyjny ustawieiń NVDA można użyć okno dialogowe zdarzenia wejścia żeby dodać geste użytkownika. Na zainstalowanej wersji NVDA dodatkowo otworzyć ten katalog z poziomu meni start, programy -> NVDA -> przeglądaj katalog konfiguracji.

Ustawienia NVDA stosowane na ekranie logowania i ekranie kontroli konta użytkownika, są przechowywane w folderze systemConfig w katalogu instalacyjnym NVDA. Zwykle folder ten nie powinien być ręcznie modyfikowany. Aby zmienić konfigurację NVDA na ekranie logowania, ustaw najpierw żądaną konfigurację w NVDA po zalogowaniu do systemu, zapisz ją, a następnie kliknij przycisk "Używaj zapisanych ustawień na ekranie NVDA" w kategorii "Ogólne" w oknie Preferencji NVDA.

13. Dodatkowe narzędzia

13.1. Podgląd logu

Podgląd logów znajduje się w menu Narzędzia, i umożliwia przeglądanie zapisu wszystkich wewnętrznych zdarzeń programu, które wystąpiły od ostatniego uruchomienia NVDA. Naciśnięcie NVDA+F1 otworzy podgląd logów i wyświetli informacje dla programistów o aktualnym obiekcie nawigatora.

Oprócz czytania treści, można także zapisać kopię pliku dziennika lub odświeżyć podgląd, żeby pokazać najbardziej aktualne informacje. Polecenia te są dostępne w menu Log.

13.2. Podgląd mowy

Dla widzących twórców oprogramowania albo osób demonstrujących działanie NVDA szerszej publiczności osób widzących, dostępne jest ruchome okno wyświetlające to, co NVDA aktualnie wypowiada.

Aby włączyć podgląd mowy, zaznacz pozycję "Podgląd Mowy" w menu Narzędzia. Aby wyłączyć tę opcję, usuń zaznaczenie "Podgląd Mowy" w menu .

Okno podglądu mowy zawiera pole wyboru "Pokaż podgląd mowy przy starcie". Jeśli jest zaznaczone, podgląd mowy otworzy się po starcie NVDA. Okno podglądu mowy będzie zawsze pojawiało się w tym samym miejscu i w takich samych rozmiarach, jakie ustawione były w chwili jego zamknięcia .

Gdy podgląd mowy jest włączony, jego okienko stale się odświeża by pokazać aktualnie wypowiadany tekst. Gdy klikniesz lub umieścisz fokus wewnątrz podglądu, NVDA tymczasowo zatrzyma aktualizację tekstu, dzięki czemu możesz łatwo zaznaczyć lub skopiować istniejące treści.

Aby przełączać podgląd mowy z każdego miejsca, zdefiniuj własne zdarzenie wejścia używając okna Zdarzenia wejścia.

13.3. Podgląd brajla

Dla widzących deweloperów, czy też dla ludzi pokazujących NVDA społeczności osób widzących program oferuje niewielkie pływające u góry ekranu okienko umożliwiające podglądanie aktualnie wyświetlanego tekstu w alfabecie Braille'a. Funkcja podglądu brajla może być używana w raz z fizycznym monitorem brajlowskim. W takim wypadku ilość komurek na wirtualnym monitorze stanie się równa ilości komurek na monitorze fizycznym. Kdgy ta funkcja jest włączona, wirtualne wyjście brajla jest ciągle pokazywane, w celu reflektowania najnowszych zmian.

W celu włączenia podglądu brajla, zaznacz odpowiednie pole wyboru w menu narzędzia programu NVDA. Odznacz to pole, aby podgląd nie był już wyświetlany.

Fizyczne monitory brajlowskie przeważnie posiadają przyciski umożliwiające przewijanie tekstu. Aby włączyć możliwość przewijania wirtualnego monitora korzystającego z funkcji podglądu brajla użyj ekranu zdarzenia wejścia w celu przypisania skrótów klawiszowych "Przewija monitor brajlowski w dół" and "przwija monitor brajlowski w górę".

Okno podglądu brajla zawiera pole wyboru umożliwiające włączanie tej funkcji przy każdym starcie programu NVDA. Jeżeli zostanie ono zaznaczone, to podgląd brajla będzie ładował się przy każdym starcie programu. Okno podglądu brajla dokona próby otwarcia się z takimi samymi wymiarami i w takiej samej pozycji, w jakiej zostało ono zamknięte.

Okno przegląd brajla zawiera pole wyboru "przesuwanie po komórkach brajlowskich za pomocą myszy", które domyślnie jest odznaczone. Jeżeli to pole wyboru jest zaznaczone, przemieszczanie się po komórce brajlowskiej wywoła polecenie "przenieś się do komórki brajlowskiej" dla wybranej komórki. Często jest to używane do wywołania akcji oraz do ustawiania kursora na konkretną komórkę. Jest to korzystne, kiedy testujemy przekształcanie brajlowskich komórek na znaki i odwrotnie. Aby zapobiec niechciane przywoływanie komórek, polecenie jest opóźnione. Mysz powinna się ruszać do póki komórka nie stanie się zielona. Na początku kursor myszy będzie światło żólty, potem kolor zmieni się na pomorańczowy, a potem stanie się zielony.

13.4. Konsola Pythona

Konsola Pythona NVDA znajduje się w menu Narzędzia w NVDA. Jest narzędziem dla programistów i jest używana do debugowania, przeglądania wewnątrz NVDA lub sprawdzania hierarchii dostępności aplikacji. Więcej informacji znajduje się w podręczniku dla twórców.

13.5. Manager wtyczek

Manager wtyczek, dostępny poprzez polecenie "Zarządzaj dodatkami" w menu NVDA: Narzędzia, pozwala na instalację, usuwanie, włączanie i wyłączanie dodatków NVDA. Dodatki to pakiety przygotowywane przez społeczność, zawierające oprogramowanie, które może dodawać lub zmieniać funkcje NVDA, czy nawet dostarczać wsparcie dodatkowych monitorów brajlowskich lub syntezatorów mowy.

Okienko managera dodatków zawiera listę wszystkich dodatków aktualnie zainstalowanych w twojej konfiguracji NVDA. Wyświetlana jest nazwa pakietu, status, wersja i autor, a dalsze informacje, takie jak opis i adres strony internetowej mogą zostać wyświetlone po zaznaczeniu dodatku i kliknięciu przycisku "O dodatku" . Jeśli wybrany dodatek posiada pomoc, możesz ją przejrzeć po wciśnięciu przycisku Pomoc dodatku.

Aby przejrzeć i pobrać dostępne dodatki, naciśnij przycisk "Pobierz dodatki". Ten przycisk otwiera stronę dodatków NVDA. Jeśli NVDA jest zainstalowany i uruchomiony w systemie, możesz otworzyć dodatek bezpośrednio w przeglądarce internetowej, aby rozpocząć opisany poniżej proces instalacji. W przeciwnym wypadku, zapisz plik pakietu dodatku i postępuj według poniższych instrukcji.

Aby zainstalować pozyskany plik dodatku, naciśnij przycisk "Zainstaluj". Pozwoli to wskazać pakiet dodatku (plik z rozszerzeniem .nvda-addon) znajdujący się na komputerze lub w sieci lokalnej. Gdy naciśniesz przycisk "Otwórz", rozpocznie się proces instalacji.

Na początku procesu instalacji, NVDA poprosi o potwierdzenie, czy rzeczywiście chcesz zainstalować ten dodatek. Ponieważ funkcjonalność dodatku nie jest w żaden sposób ograniczana wewnątrz NVDA, co teoretycznie może umożliwiać dostęp do twoich osobistych danych lub nawet całego systemu (jeśli używana kopia NVDA jest zainstalowana w systemie), jest bardzo ważne, aby instalować dodatki pochodzące wyłącznie z zaufanych źródeł. Gdy dodatek zostanie zainstalowany, NVDA musi zostać uruchomiony ponownie, aby dodatek mógł zacząć działać. Do tego czasu dodatek na liście managera będzie miał status "instalacja".

Aby usunąć dodatek, zaznacz go na liście i naciśnij przycisk "Usuń". NVDA zapyta, czy na pewno chcesz to zrobić. Tak jak w przypadku instalacji, NVDA musi zostać ponownie uruchomiony aby dodatek został całkowicie usunięty. Do tego czasu, na liście managera dodatków usuwany dodatek będzie miał status "usunięty".

Aby wyłączyć dodatek, użyj przycisku Wyłącz. Aby włączyć wyłączony wcześniej dodatek, użyj przycisku Włącz. Możesz wyłączyć dodatek, jeśli jego status to włączony, albo włączyć, gdy jest wyłączony. Po każdym naciśnięciu przycisku Włącz / Wyłącz, status dodatku zmienia się i informuje, co się stanie po restarcie NVDA. Jeśli dodatek był poprzednio wyłączony, status będzie zawierać "włączony po restarcie". Jeśli dodatek był poprzednio włączony, status będzie zawierać "wyłączony po restarcie" Tak jak w przypadku instalacji lub usunięcia dodatku, należy uruchomić ponownie NVDA aby wprowadzone zmiany zaczęły obowiązywać.

Okno managera dodatków zawiera również przycisk "Zamknij". Jeśli zainstalowałeś lub usunąłeś jakieś dodatki albo zmieniłeś ich status, NVDA zapyta, czy chcesz zrestartować program, aby wprowadzone zmiany mogły zostać wprowadzone.

Niektóre starsze dodatki mogą być niezgodne z obecnie używaną wersją NVDA. Gdy używasz starszej wersji NVDA, niektóre nowe dodatki mogą być z nią również niezgodne. Próba instalacji niezgodnego dodatku wygeneruje błąd z informacją, dlaczego dodatek jest uważany za niezgodny. Aby przejrzeć te niezgodne dodatki, możesz użyć przycisku "podgląd niezgodnych dodatków".

Aby uruchamiać manager dodatków z każdego miejsca, określ własne zdarzenie wejścia używając okna zdarzenia wejścia.

13.5.1. Manager niezgodnych dodatków

Manager niezgodnych dodatków, dostępny pod przyciskiem "Przeglądaj niezgodne dodatki" w managerze dodatków, pozwala badać niezgodne dodatki, oraz przyczyny, dla których są uznawane za niezgodne. Dodatki są uznawane za niezgodne, jeśli nie zostały zaktualizowane do działania po istotnych zmianach w NVDA, lub jeśli polegają na funkcji niedostępnej w używanej wersji NVDA. Manager niezgodnych dodatków zawiera informację wyjaśniającą jego cel i wersję NVDA. Niezgodne dodatki są prezentowane na liście z następującymi kolumnami:

1. Pakiet, nazwa dodatku
2. Wersja, wersja dodatku
3. Powód niezgodności, wyjaśnienie dlaczego dodatek jest uznawany za niezgodny

Manager niezgodnych dodatków zawiera również przycisk "O dodatku...". Pozwala przejrzeć wszystkie szczegóły dodatku, co jest przydatne przy kontakcie z autorem dodatku.

13.6. Utwórz kopię przenośną

Polecenie to pozwala otworzyć okno, przy pomocy którego można utworzyć kopię przenośną NVDA z zainstalowanej na dysku wersji. Natomiast w wypadku, gdy NVDA jest już zainstalowane nazwa opcji będzie brzmiała "Zainstaluj przenośną kopię na dysku" zamiast "Utwórz przenośną kopię".

Okno dialogowe tworzenia przenośnej kopii lub instalowania NVDA z przenośnej wersji pozwala wybrać użytkownikowi katalog w którym zostanie utworzona przenośna wersja, albo katalog, w którym program zostanie zainstalowany.

W oknie tym można również zmienić opcje takie jak:

• Skopiuj aktualną konfigurację użytkownika: pozwala skopiować ustawienia, dodatki oraz inne moduły do nowo instalowanej wersji programu.
• Uruchom nowo powstałą kopię przenośną NVDA lub uruchom nowo zainstalowaną kopię NVDA: pozwala uruchomić program po zakończeniu jego instalatora.

13.7. uruchom narzędzie do naprawy błędów rejestracji COM...

W pewnych przypadkach instalacja/deinstalacja programów może doprowadzić pliki .DLL i .COM do wyrejestrowania. Niektóre interfejsy .COM takie jak IAccessible2 wymagają poprawnej rejestracji innych plików .COM.

Może się tak zdarzyć na przykład po odinstalowaniu programu Adobe Reader lub Math Player.

Niepoprawnie zarejestrowane pliki .COM mogą powodować problemy na pasku zadań, w przeglądarkach, aplikacjach i innych interfejsach.

Następujące problemy mogą zostać poprawione dzięki temu narzędziu:

• NVDA nie odczytuje elementów podczas nawigacji w przeglądarkach Firefox, Thunderbird ETC.
• NVDA nie może przełączać się pomiędzy trybem formularzy i czytania.
• NVDA reaguje bardzo powoli na polecenia w przeglądarkach.
• I inne.

13.8. przeładuj wtyczki

Po aktywacji tego polecenia wszystkie moduły aplikacji oraz wtyczki zostaną przeładowane bez potrzeby restartu NVDA. Jest to użyteczne dla programistów.

14. Obsługiwane syntezatory mowy

Ten rozdział zawiera informacje na temat syntezatorów mowy wspieranych przez NVDA. Dla jeszcze bardziej rozszerzonej listy darmowych i komercyjnych syntezatorów, które możesz pobrać i zakupić do użytkowania z NVDA, proszę zajrzeć na stronę extra voices.

14.1. eSpeak NG

eSpeak NG jest to syntezator wbudowany bezpośrednio w NVDA i nie wymaga specjalnych sterowników lub innych komponentów, które muszą być zainstalowane. W systemie Windows 7, 8 i 8.1, NVDA używa domyślnie syntezatora eSpeak NG (Głosy Windows OneCore natomiast, są używane w systemie Windows 10. Jako że syntezator ten jest wbudowany w NVDA, jest to doskonały wybór przy uruchamianiu NVDA z napędu USB na innych systemach.

Każdy głos eSpeak NG, mówi innym językiem. Ponad 43 różne języki są obsługiwane przez eSpeak NG.

Istnieje również wiele wariantów, które mogą być wybrane do zmiany brzmienia głosu.

14.2. Microsoft Speech API version 4 (SAPI 4)

SAPI 4 to starszy standard oprogramowania Microsoftu dla syntezatorów mowy. NVDA nadal obsługuje ten standard dla użytkowników, którzy już posiadają zainstalowane syntezatory SAPI 4. Microsoft jednak nie wspiera już tego standardu i potrzebne komponenty nie są już dostępne ze strony Microsoft.

Podczas korzystania przez NVDA z tych syntezatorów, można zmieniać głosy w kategorii Mowa w oknie Preferencji NVDA lub poprzez Szybką zmianę ustawień syntezatora. Dostępne są wszystkie głosy ze wszystkich zainstalowanych silników SAPI4 znalezionych w systemie.

14.3. Microsoft Speech API version 5 (SAPI 5)

SAPI 5 to standard Microsoftu dla oprogramowania syntezatorów mowy. Wiele syntezatorów mowy, które są zgodne z tym standardem można nabyć z różnych firm lub pobrać ze stron internetowych. W twoim systemie jest już prawdopodobnie zainstalowany co najmniej jeden głos SAPI5. Podczas korzystania przez NVDA z tego syntezatora, dostępne głosy w kategorii Mowa w oknie Preferencji NVDA lub poprzez Szybką zmianę ustawień syntezatora zawierają wszystkie głosy ze wszystkich zainstalowanych silników SAPI5 znalezionych w systemie.

14.4. Microsoft Speech Platform

Ten standard dostarcza głosów dla wielu języków, zwykle używanych w rozwoju aplikacji korzystających z architektury serwerowej. Głosy te mogą także zostać użyte z NVDA.

Aby użyć tych głosów, musisz zainstalować dwa komponenty:

• Microsoft Speech Platform - Runtime (Wersja 11) , x86: https://www.microsoft.com/download/en/details.aspx?id=27225
• Microsoft Speech Platform - Runtime Languages (Wersja 11): https://www.microsoft.com/download/en/details.aspx?id=27224
  • Ta strona zawiera wiele plików dla rozpoznawania mowy i zamiany tekstu na mowę. Wybierz pliki TTS (Text-to-speech - tekst na mowę) zawierające dane dla potrzebnych języków i głosów. Dla przykładu, plik MSSpeech_TTS_en-US_ZiraPro.msi jest to głos w języku Angielskim (stany zjednoczone).

14.5. Głosy Windows OneCore

Windows 10 zawiera nowe głosy znane jako "OneCore" lub głosy "mobilne". Dostarczone są głosy dla wielu języków, są bardziej responsywne niż głosy Microsoft dostępne przy użyciu Microsoft Speech API version 5. W systemie Windows 10, NVDA domyślnie używa głosów Windows One Core ([eSpeak NG natomiast, używany jest w innych wydaniach systemu operacyjnego.

Aby dodać nowe Głosy Windows OneCore, Proszę wejść do kategorii "mowa", znajdujacej się w ustawieniach systemu Windows. Trzeba użyć opcji "dodawanie głosu" i znaleźć odpowiedni język. Większość języków posiada więcej odmian. Angielski "Zjednoczone królestwo" i angielski "australijski" są dwie odmiany angielskiego. Dostępne odmiany języka francuzkiego to"francuzki (Francja)", "Kanadyjski" i "Szwajcarski". Znajdź szerszą kategorię języka (taką jak angielski lub francuzki), a potem znajdź odmianę na liście. Wybierz jakikolwiek potrzebny język i naciśnij "przycisk dodaj" aby je dodać. Po dodaniu języków, ponownie uruchom NVDA.

Aby sprawdzić listę dostępnych głosów, prosimy przeczytać artykul na stronie firmy Microsoft: https://support.microsoft.com/en-us/windows/appendix-a-supported-languages-and-voices-4486e345-7730-53da-fcfe-55cc64300f01

15. Obsługiwane monitory brajlowskie

Ten rozdział zawiera informacje na temat monitorów brajlowskich wspieranych przez NVDA.

15.1. Linijki automatycznie wykrywane w tle

NVDA może automatycznie wykrywać w tle wiele linijek brajlowskich, podłączonych przez USB lub bluetooth. To zachowanie ma miejsce, jeśli wybrano opcję automatycznie w oknie ustawień brajla w NVDA na liście dostępnych linijek brajlowskich. Ta opcja jest wybrana domyślnie.

Poniższe linijki brajlowskie mogą być automatycznie wykrywane.

• Handy Tech
• Baum/Humanware/APH/Orbit
• HumanWare serie Brailliant BI/B
• HumanWare BrailleNote
• SuperBraille
• Optelec serii ALVA 6
• HIMS Braille Sense/Braille EDGE/Smart Beetle/Sync Braille
• Eurobraille Esys/Esytime/Iris
• Monitory brajlowskie Nattiq nBraille

15.2. Freedom Scientific Focus/PAC Mate Series

Wszystkie monitory Focus i PAC Mate firmy Freedom Scientific są obsługiwane w trybie połączeń USB i Bluetooth. Niezbędne są sterowniki brajlowskie Freedom Scientific zainstalowane w systemie. Jeśli nie zostały one jeszcze zainstalowane, to należy je pobrać ze strony: https://www2.freedomscientific.com/downloads/focus-40-blue/focus-40-14-blue-downloads.asp. Na podanej stronie wymieniony jest tylko sterownik monitora Focus Blue, ale obsługuje on wszystkie monitory Freedom Scientific i Pacmate.

Domyślnie NVDA może wykryć i podłączyć się do tych monitorów przez USB lub bluetooth. Konfigurując monitor, możesz wymusić połączenie "USB" or "Bluetooth" aby ograniczyć używany typ połączenia. Może to być przydatne, jeśli chcesz połączyć się z monitorem Focus przez bluetooth, ale móc jednocześnie ładować urządzenie z komputera przez port USB. Automatyczne wykrywanie linijek brajlowskich przez NVDA będzie wykrywać urządzenia podłączone przez USB lub Bluetooth.

Poniżej znajdują się klawisze skrótów NVDA dla tego monitora. Zajrzyj do dokumentacji monitora, aby dowiedzieć się gdzie znajdują się opisywane klawisze.

Dla nowszych modeli Focus posiadających klawisze rocker bar (focus 40, focus 80 i focus blue):

Tylko dla Focus 80:

15.3. Optelec ALVA serie 6 / konwerter protokołu

Zarówno model ALVA BC640 i BC680 firmy Optelec są obsługiwane przy połączeniu przez USB i bluetooth. Alternatywnie, można podłączyć starszą linijkę Optelec, np. Braille Voyager, przy użyciu konwertera protokołu dostarczanego przez Optelec. Linijki nie wymagają instalacji żadnych sterowników dla prawidłowego działania. Wystarczy podłączyć monitor i skonfigurować NVDA aby z niego korzystał.

Uwaga: NVDA może nie być w stanie używać linijki ALVA BC6 podłączonej przez bluetooth, gdy jest ona sparowana przy pomocy narzędzia ALVA Bluetooth utility. Jeśli sparowano urządzenie przy pomocy tego narzędzia i NVDA nie może go wykryć, zalecamy sparowanie linijki ALVA w zwykły sposób przy użyciu ustawień Bluetooth Windows.

Niektóre z tych monitorów posiadają klawiaturę brajlowską, ale same wykonują proces zamiany brajla na tekst. Ustawienia tabeli wprowadzania brajla w NVDA nie mają w związku z tym zastosowania. Dla monitorów ALVA z najnowszym firmware, możliwe jest wyłączenie tej symulacji klawiatury HID przy pomocy zdarzenia wejścia.

Poniżej klawisze monitoraów, których możesz używać z NVDA. Aby je odnaleźć, zajrzyj do dokumentacji urządzenia.

15.4. Monitory Handy Tech

NVDA obsługuje większość monitorów firmy Handy Tech podłączonych przez USB, port szeregowy lub bluetooth. W przypadku starszych monitorów USB, należy zainstalować sterowniki USB dla Handy Tech w systemie.

Poniższe monitory nie są obsługiwane bezpośrednio, ale mogą być używane przy pomocy uniwersalnego sterownika Handy Tech i dodatku NVDA:

• Braillino
• Bookworm
• Monitory serii Modular z wersją firmware 1.13 i niższą. Proszę zauważyć, że firmware tych urządzeń może zostać zaktualizowane.

Poniżej skróty klawiszowe dla monitorów Handy tech, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

15.5. MDV Lilli

Monitor Lilli Braille firmy MDV jest obsługiwany przez NVDA. Nie wymaga instalacji żadnych specjalnych sterowników. Wystarczy podłączyć monitor i skonfigurować NVDA aby go używał.

Ta linijka nie jest obsługiwana przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

15.6. Monitory brajlowskie Baum/Humanware/APH/Orbit

Kilka monitorów firm Baum, HumanWare, APH i Orbit jest obsługiwanych przez USB i bluetooth. Wśród nich:

• Baum: SuperVario, PocketVario, VarioUltra, Pronto!, SuperVario2, Vario 340
• HumanWare: Brailliant, BrailleConnect, Brailliant2
• APH: Refreshabraille
• Orbit: Orbit Reader 20

Niektóre inne monitory produkowane przez Baum mogą również działać, ale nie zostało to przetestowane.

Przy połączeniu przez USB do monitorów, które nie używają HID, musisz najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczone przez producenta. VarioUltra i Pronto! używają HID. Refreshabraille i Orbit Reader 20 mogą używać HID, jeśli są odpowiednio skonfigurowane.

Tryb szeregowy USB monitora Orbit Reader 20 jest obsługiwany obecnie tylko w Windows 10. USB HID zasadniczo powinien być używany zamiast tego.

Poniżej skróty klawiszowe dla tych monitorów, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Dla monitorów z joystickiem:

15.7. hedo ProfiLine USB

Hedo ProfiLine USB produkcji hedo Reha-Technik jest obsługiwany. Musisz najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczane przez producenta.

Ta linijka nie jest jeszcze obsługiwana przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

15.8. hedo MobilLine USB

Hedo MobilLine USB produkcji hedo Reha-Technik jest obsługiwany. Musisz najpierw zainstalować sterownik USB dostarczany przez producenta.

Ta linijka nie jest jeszcze obsługiwana przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

15.9. HumanWare Brailliant BI/B Series/ BrailleNote Touch

Serie monitorów Brailliant BI i B produkcji HumanWare, włącznie z BI 14, BI 32, BI 20X, BI 40, BI 40X i B 80, są obsługiwane przy połączeniu przez USB i bluetooth. Przy połączeniu przez USB z protokołem ustawionym na HumanWare, trzeba najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczone przez producenta. Sterowniki USB nie są wymagane, jeśli protokół jest ustawiony na OpenBraille.

Następujące urządzenia również nie wymagają instalacji dodatkowych sterowników USB:

• APH Mantis Q40
• APH Chameleon 20
• Humanware BrailleOne
• NLS eReader

Poniżej skróty klawiszowe dla Brailliant BI/B i BrailleNote touch, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia.

15.9.1. Przypisania klawiszy dla wszystkich modeli

15.9.2. Przypisania klawiszy dla Brailliant BI 32, BI 40 and B 80

15.9.3. Przypisania klawiszowe dla Brailliant BI 14

15.10. HIMS Braille Sense/Braille EDGE/Smart Beetle/Sync Braille

NVDA obsługuje monitory Braille Sense, Braille EDGE, Smart Beetle i Sync Braille produkcji Hims przy połączeniu przez USB i bluetooth. Aby korzystać z połączenia USB, musisz zainstalować sterowniki USB HIMS w swoim systemie. Możesz je pobrać stąd: http://www.himsintl.com/upload/HIMS_USB_Driver_v25.zip

Poniżej skróty klawiszowe dla tych monitorów, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

15.11. Monitory brajlowskie Seika

NVDA obsługuje monitory Seika wersja 3, 4 i 5 (40 znaków) oraz Seika80 (80 znaków) produkcji Nippon Telesoft. Więcej informacji o tych monitorach brajlowskich i wymaganych sterownikach można znaleźć pod adresem https://en.seika-braille.com/down/index.html Musisz najpierw zainstalować sterowniki USB dostarczane przez producenta.

Te linijki nie są jeszcze obsługiwane przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.

Poniżej skróty klawiszowe dla tego monitora, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

15.12. Nowsze modele Papenmeier BRAILLEX

Obsługiwane są następujące monitory:

• BRAILLEX EL 40c, EL 80c, EL 20c, EL 60c (USB)
• BRAILLEX EL 40s, EL 80s, EL 2d80s, EL 70s, EL 66s (USB)
• BRAILLEX Trio (USB i bluetooth)
• BRAILLEX Live 20, BRAILLEX Live i BRAILLEX Live Plus (USB i bluetooth)

Te linijki nie są jeszcze obsługiwane przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.

Jeśli zainstalowany jest BrxCom, NVDA będzie używać BrxCom. BrxCom jest to narzędzie, które pozwala używać wprowadzania z klawiatury brajlowskiej niezależnie od używanego programu odczytu ekranu. Wprowadzanie z klawiatury jest możliwe na modelach Trio i BRAILLEX Live.

Większość urządzeń posiada pasek łatwego dostępu(EAB) umożliwiający intuicyjną i szybką obsługę. EAB może być przesunięty w czterech kierunkach, a każdy kierunek generalnie posiada dwa przełączniki. Serie c i Live to jedyny wyjątek od tej reguły.

Seria c i niektóre inne monitory posiada dwie linie routingu, z których górna jest używana do ogłaszania formatowania. Naciśnięcie i przytrzymanie jednego z górnych klawiszy routingowych i naciśnięcie EAB na monitorach serii c emuluje drugi stan przełącznika. Monitory serii live posiadają jeden rząd klawiszy routingowych, a EAB - jeden stopień w każdym kierunku. Drugi stopień może zostać uzyskany poprzez naciśnięcie jednego z klawiszy routingowych i przesunięcie EAB w wybranym kierunku. Naciśnięcie i przytrzymanie klawisza góra, dół, prawo i lewo (albo EAB) spowoduje powturzenie powiązanej akcji.

Na ogół, następujące klawisze są dostępne na tych monitorach:

Poniżej znajdują się komendy Papenmeier dla NVDA:

Model Trio posiada 4 dodatkowe klawisze, znajdujące się z przodu klawiatury brajlowskiej. Są to (w kolejności od lewej do prawej):

• Klawisz lewego kciuka (lt)
• Spacja
• Spacja
• Klawisz prawego kciuka (rt)

Aktualnie klawisz prawego kciuka nie jest używany. Obydwa wewnętrzne klawisze to Spacja.

15.13. Starsze modele Papenmeier Braille BRAILLEX

Obsługiwane są następujące monitory:

• BRAILLEX EL 80, EL 2D-80, EL 40 P
• BRAILLEX Tiny, 2D Screen

Te monitory mogą być podłączone wyłącznie przez port szeregowy. W związku z tym, te linijki nie są obsługiwane przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej. Po podłączeniu monitora, należy w Ustawieniach Brajla w NVDA wybrać użyty port w oknie wyboru monitora brajlowskiego.

Niektóre z tych urządzeń posiadają pasek łatwego dostępu(EAB) umożliwiający intuicyjną i szybką obsługę. EAB może być przesunięty w czterech kierunkach, a każdy kierunek generalnie posiada dwa przełączniki. Naciśnięcie i przytrzymanie klawisza góra, dół, prawo i lewo (albo EAB) spowoduje powtórzenie powiązanej akcji. Starsze urządzenia nie posiadają EAB; zamiast tego używane są przednie klawisze.

Na ogół, następujące klawisze są dostępne na tych monitorach:

Poniżej znajdują się komendy Papenmeier dla NVDA:

Urządzenia z EAB:

BRAILLEX Tiny:

BRAILLEX 2D Screen:

15.14. HumanWare BrailleNote

NVDA obsługuje notatniki BrailleNote produkcji Humanware używane w roli monitora brajlowskiego dla programu czytającego ekran. Następujące modele są obsługiwane:

• BrailleNote Classic (tylko szeregowe połączenie)
• BrailleNote PK (połączenie szeregowe i bluetooth)
• BrailleNote MPower (połączenie szeregowe i bluetooth)
• BrailleNote Apex (połączenie USB i bluetooth)

Dla informacji o BrailleNote Touch, proszę sprawdzić rozdział Brailliant serii BI/ BrailleNote Touch.

Z wyjątkiem BrailleNote PK, zarówno klawiatury brajlowskie (BT) i QWERTY (QT) są obsługiwane. Dla BrailleNote QT, nie jest obsługiwana emulacja klawiatury PC. Można wprowadzać punkty brajlowskie przy użyciu klawiatury QT. Więcej szczegółów w rozdziale o terminalach brajlowskich podręcznika BrailleNote.

Jeśli twoje urządzenie obsługuje więcej niż jeden typ połączenia, podłączając notatnik do NVDA, musisz ustawić port terminala brajlowskiego w opcjach terminala brajla. Więcej na ten temat można znaleźć w podręczniku urządzenia. W NVDA może okazać się konieczne wybranie portu w oknie wyboru monitora brajlowskiego. Jeśli łączysz się przez USB lub bluetooth, możesz ustawić port na "automatyczny", "USB" lub "Bluetooth", zależnie od dostępnych opcji. Jeśli łączysz się przy użyciu portu szeregowego, (lub przejściówki USB na port szeregowy) albo jeśli nie pojawia się żadna z poprzednich opcji, musisz ręcznie wybrać używany do komunikacji port na liście portów sprzętowych.

Przed podłączeniem BrailleNote Apex używając jego klienta interfejsu USB, musisz zainstalować sterowniki dostarczane przez HumanWare.

Na BrailleNote Apex BT, dla wywołania różnych komend NVDA, możesz używać kółka przewijania umieszczonego między punktami 1 i 4. Kółko składa się z czterech kierunkowych kropek, środkowego przycisku kliknięcia, oraz kółka obracającego się zgodnie lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara.

Poniżej skróty klawiszowe dla BrailleNote, które działają w NVDA. Aby odnaleźć opisywane klawisze, zajrzyj do dokumentacji urządzenia:

Poniżej komendy przypisane do BrailleNote QT, gdy nie jest on w trybie wprowadzania brajla.

Poniżej komendy przypisane do kółka przewijania:

15.15. EcoBraille

NVDA obsługuje monitory EcoBraille od ONCE. Obsługiwane są następujące modele:

• EcoBraille 20
• EcoBraille 40
• EcoBraille 80
• EcoBraille Plus

Możesz ustawić port szeregowy, do którego jest podłączony monitor w oknie wyboru monitora brajlowskiego. Te linijki nie są obsługiwane przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.

Poniżej znajdują się skróty klawiszowe dla monitorów EcoBraille. Proszę przeczytać Dokumentację EcoBraille dla uzyskania informacji, gdzie znajdują się te klawisze.

15.16. SuperBraille

Urządzenie SuperBraille, dostępne głównie na Tajwanie, może zostać połączone przez port szeregowy lub USB. Ponieważ nie posiada klawiatury brajlowskiej ani przycisków przewijania, wpisywanie i przewijanie jest wykonywane za pomocą standardowej klawiatury komputerowej. W związku z powyższym i dla zachowania kompatybilności z innymi czytnikami ekranu na Tajwanie, zdefiniowano dwa klawisze skrótów do przewijania wyświetlacza brajlowskiego:

15.17. Eurobraille Esys/Esytime/Iris displays

Monitory brajlowskie Esys, Esytime and Iris produkcji Eurobraille są obsługiwane przez NVDA. Esys i Esytime-Evo są obsługiwane po podłączeniu przez USB lub bluetooth. Starsze urządzenia Esytime obsługują tylko USB. Monitory Iris mogą być podłączone tylko przez port szeregowy. Dlatego też, dla tych monitorów należy wybrać port, do którego jest podłączone urządzenie po wybraniu tego sterownika w ustawieniach brajla.

Monitory Iris i Esys posiadają klawiaturę brajlowską z 10 klawiszami. Z dwóch klawiszy umieszczonych jak spacja, lewy klawisz odpowiada backspace, a prawy to spacja.

Poniżej skróty klawiszowe NVDA dla tych monitorów. Informacje na temat rozmieszczenia tych klawiszy, znajdują się w dokumentacji monitora.

15.18. Monitory brajlowskie Nattiq nBraille

NVDA spiera monitory brajlowskei firmy Nattiq Technologies gdy są podłączone do portuUSB. W systemie windows 10 monitor brajlowski jest wykrywany od razu po podłączeniu, do starszych wersji systemu windows trzeba zainstalować sterownik (poniżej windowsa 10). Można je pobrać ze strony producenta.

Poniżej znajdują się skróty dla monitorów brajlowskich Nattiq Technologies do użycia z NVDA. Informacje na temat rozmieszczenia tych klawiszy, znajdują się w dokumentacji monitora.

15.19. BRLTTY

BRLTTY jest osobnym programem, który może być wykorzystany do wsparcia wielu monitorów Brajlowskich. Aby skorzystać z takiej możliwości, należy zainstalować BRLTTY for Windows. Należy pobrać i zainstalować najnowszy pakiet instalacyjny, który będzie się nazywać na przykład brltty-win-4.2-2.exe. Podczas konfiguracji monitora i używanych portów, należy zwrócić szczególną uwagę na wskazówki w przypadku korzystania z monitora USB i zainstalowania dostarczonych przez producenta sterowników.

Dla monitorów z klawiaturą brajlowską, BRLTTY aktualnie sam zarządza wprowadzaniem brajla. W związku z tym, ustawienie w NVDA tabeli wprowadzania nie ma zastosowania.

BRLTTY nie jest obsługiwane przez funkcję NVDA automatycznego wykrywania linijki brajlowskiej.

Poniżej wykaz poleceń brltty dla NVDA. Zobacz tabele klawiszy w dokumentacji brltty by dowiedzieć się, jak poszczególne komendy programu wywołać za pomocą klawiszy poszczególnych monitorów.

16. Dla zaawansowanych

16.1. Parametry linii komend

NVDA akceptuje jeden lub więcej przełączników startowych, zmieniających jego zachowanie. Możesz podać tak wiele opcji, jak to jest potrzebne. Te opcje mogą być wpisane podczas uruchamiania ze skrótu (we właściwościach skrótu), w oknie dialogowym "Uruchom" (Menu start-> Uruchom lub Windows+R) lub w konsoli wiersza poleceń Windows. Opcje powinny być oddzielone spacjami od nazwy pliku wykonywalnego NVDA, oraz od innych opcji. Dla przykładu, przełącznik --disable-addons pozwala uruchomić NVDA z wyłączonymi dodatkami. Pozwala to ustalić, czy jakiś problem jest powodowany przez dodatek i szybko go naprawić.

Inny przykład, to zamknięcie aktualnie uruchomionej kopii NVDA poprzez wpisanie:

nvda -q

Niektóre opcje występują w dwóch wersjach - krótkiej i długiej, inne tylko w długiej wersji. opcje posiadające krótką wersję, możesz łączyć np.:

Niektóre przełączniki akceptują dodatkowe ustawienia; np. jak szczegółowy powinien być tworzony log albo ścieżkędo katalogu konfiguracyjnego użytkownika. Te ustawienia powinny być umieszczane po odpowiedniej opcji oddzielone spacją od krótkiej wersji przełącznika lub znakiem równości (=) od długiej wersji, np.:

Poniżej wymieniono wszystkie opcje linii poleceń dla NVDA:

16.2. Parametry systemu

NVDA pozwala ustawić pewne wartości w rejestrze Windows, zmieniające zachowanie NVDA dla całego systemu. Wartości te są ustawiane w poniższych kluczach:

• systemy 32-bitowe: "HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\nvda"
• systemy 64-bitowe: "HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\WOW6432Node\nvda"

Następujące wartości mogą zostać ustawione w tym kluczu rejestru:

17. Dodatkowe informacje

Jeśli potrzebujesz dodatkowych informacji lub pomocy odnośnie NVDA znajdziesz ją na stronie internetowej NVDA https://www.nvaccess.org/. Tutaj można znaleźć dodatkowe dokumenty, jak również wsparcie techniczne i zasoby społecznościowe. Ta strona zawiera również informacje i materiały dotyczące rozwoju NVDA. Zachęcamy również do odwiedzenia polskiej strony społeczności użytkowników NVDA pod adresem: www.nvda.pl